Boekenstrijd

Bloemlezing van ooggetuigenverslagen van de Indische geschiedenis vanaf 1811. Wordt een beetje overheerst door verhalen over en van militairen, die op zich wel indrukwekkend zijn. Mensen die vinden dat Nederland een militaire traditie ontbeert, moeten maar eens lezen over de search-en-destroy missies die Nederlandse marechaussees uitvoerden (en die een late echo vonden in het optreden van Gonsalves ‘Gunsalvo’ die de orde moest bewaken op Nieuw-Guinea.)

De klassieker over oorlog en tegenwoordig gebruikt als leidraad voor iedere mogelijke strategie. Het blijft een beetje lastig om dit boek te beoordelen. Zijn het gemeenplaatsen die zo vaag zijn dat ze voor iedere situatie toepasselijk zijn, of zijn het eeuwige waarheden die voor altijd zijn vastgelegd? Waarschijnlijk staan deze dingen dicht bij elkaar en gaat het er om wat je ermee doet.

Toegangelijke geschiedenis van de slag om de Atlantische Oceaan; de strijd tussen de U-boten en de geallieerde inspanningen om de zee te blijven beheersen. Is geschreven als begeleidend boek bij een BBC-documentaire. De manier van vertellen met veel ooggetuigenverslagen van direct betrokkenen van beide kanten is zeer aantrekkelijk. Dit is de manier waarop de recente geschiedenis op dit moment populair verteld wordt.

Het laatste boek van mijn goede vriend Luc. Al eerder in hoofdstukken gelezen. Maar het is veel beter om het als geheel te lezen. Het is erg goed geschreven, soms zelfs een beetje geromantiseerd. Maar die literaire vrijheid is toch beter te verteren dan de stramme academische houding van veel Nederlandse historici.

Op 1 mei 1989 liep ik in Dresden, toen nog Oost-Duitsland, mee met de jaarlijkse parade ter gelegenheid van de Dag van de Arbeid. Niet dat ik, of één van de andere geschiedenisstudenten met wie ik de DDR bezocht, geloofde in de ideologie van de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands. Daarmee onderscheidden we ons niet van de plaatselijke inwoners, die verplicht de paar honderd meter meeliepen langs het partijkader. De demonstranten gingen vervolgens aan het bier en de worst, de spandoeken die opriepen tot productieverhoging en internationale solidariteit, werden met karretjes naar het beginpunt van de demonstratie vervoerd om door volgende betogers nogmaals langs de partijbonzen gevoerd te worden.

Staatsgrepen, putches, revoluties en coups waren er genoeg in de jaren twintig en dertig. Rusland, Italië, Polen en natuurlijk Duitsland waren er het toneel van. Maar een staatsgreep kan net zo makkelijk in Zwitserland of Nederland plaats vinden, schreef de Italiaanse journalist Curzio Malaparte in dit essay uit 1931. Want de staatsgreep is vooral een technisch probleem en niet afhankelijk van de toestand in een land, aldus Malaparte. Daarmee keerde Malaparte zich lijnrecht tegen de marxistisch-leninistische uitleg van de revolutie. Die ging ervan uit dat de toestanden voor de arbeiders steeds slechter zou worden door imperialisme en oorlog. Na lang genoeg getergd te zijn zouden de massa’s in opstand komen. Maar Malaparte wijst op de doorslaggevende rol van Trotski in de Russische oktoberrevolutie van 1917. Trotski zette door waar andere bolsjewieken aarzelden.

Journalist Evan Wright trok met het First Recon bataljon van het US Marine Corps mee tijdens de veldtocht in Irak in 2003. Hij trof het, want hij raakte tussen een verzameling redelijk excentrieke militairen verzeild in de meest hachelijke avonturen, en bevond zich vaak aan de spits van het front.

Heruitgave van een bekend werk uit 1971 over de eerste dag van de Britse aanval op de Duitse stellingen bij de Somme, 1 juli 1916. Die dag werden 60.000 Britten het slachtoffer.

Een klassieker (wat een afgezaagd woord wordt dat) over de oorlog in Indochina in de jaren vijftig tussen de Vietminh en de Fransen en hun bondgenoten. Een zeer afwisselend boek, met verslagen van diverse militaire confrontaties, dagboekaantekeningen en analyses.

Journaliste Polman beschrijft in aangrijpende maar ook wel humoristische verhale de dagelijkse praktijk van VN-vredesmissies in Somalie, Haïti en Rwanda in het begin van de jaren negentig. Het zijn soms ontluisterende verhalen over de onmacht van de VN-vredesmacht, die niet in staat is om geweld en massaslachting te stoppen.