Soms, in een cynische bui, denk ik wel eens dat journalisten op twee manieren kunnen werken: door relatiebeheer of door verraad. Met relatiebeheer zorgen ze dat hun bronnen hen welgezind blijven, ook als dat betekent dat die bronnen iets gegund moet worden: een positief nieuwtje dat misschien voor de lezer of kijker niet zo boeiend is of de zaken iets rooskleuriger voorstellen dan ze zijn. De tweede vorm is verraad: de journalist kweekt een vertrouwelijke band met een bron, maar in het verslag heeft hij daar lak aan. Die vriendelijke persoon van de pers blijkt een keiharde verslaggever die gewoon opschrijft wat hij/zij dankzij die kunstmatige band heeft gezien en gehoord. Maarten Zeegers bedreef de tweede vorm in Transvaal, een achterstandsbuurt in Den Haag. Hij koos daarvoor een radicale manier. Hij liet drie jaar lang mensen in de waan dat hij moslim was geworden en nam een islamitische levensstijl aan. Toen zijn boek uitkwam, ging de discussie vooral over de vraag of dat ethisch verantwoord was. Hij ging niet met open vizier te werk. Hij rechtvaardigt dat met het verweer dat hij anders nooit zoveel had kunnen zien. Ik moest denken aan de undercoveractie van een stagiaire bij de HP-De…
