Hoezo mislukt? Frans Verhagen
Nederland / maart 8, 2010

Het integratiedebat zit vol paradoxen. Zo gaat iedereen bij de gedachte er alleen al gapen, maar tegelijk blijft het een enorme fascinatie uitoefenen. Het heeft er alle schijn van dat het bij de komende Kamerverkiezingen een prominente rol gaat spelen. Volgens Frans Verhagen is dat niet nodig. Want het gaat met de integratie veel beter dan we denken. In zijn boek Hoezo mislukt wil Verhagen ‘nuchtere feiten’ presenteren. Voor een deel doet hij dat ook. Hij komt met allerlei statistieken en andere cijfers. Daarmee valt inderdaad het een en ander te relativeren.  

De ontsluierde stad – Lodewijk Asscher
Nederland / januari 31, 2010

Vijf jaar geleden, kort voor de raadsverkiezingen van 2006, publiceerde PvdA-lijsttrekker Lodewijk Asscher Nieuw Amsterdam, een boek over de toekomst van die stad. Hij kreeg er veel publiciteit door en boekte een grote verkiezingsoverwinning. Nu heeft PvdA-lijsttrekker Lodewijk Asscher De ontsluierde stad geschreven, over het recente verleden en zijn ervaringen als wethouder van Amsterdam. Hij heeft er al veel publiciteit door gekregen. Het resultaat van die verkiezingen kennen we over een paar weken. In dat licht is misschien wel de grootste onthulling in dit boek dat Asscher heeft getwijfeld of hij na de verkiezingen van 2010 nog wel verder wil in de politiek. Hij is bang te stranden in ‘de blubber’, waarbij over vele onderwerpen wordt gezegd dat ‘je er niet over gaat’ of dat zaken nu eenmaal zo geregeld zijn. Het wordt niet helemaal duidelijk waarom hij toch door gaat. Blijkbaar schat hij zijn vermogen om door ‘de blubber’ te waden nog hoog genoeg in.  

Mensenwerk – Ruud Koole
Nederland / december 14, 2009

Wie Mensenwerk, de memoires van voormalig PvdA-voorzitter Ruud Koole, leest kan alleen maar argwanender worden ten opzichte van politici. Het lijkt alsof er altijd iemand klaar staat om een dolk in iemands rug te steken. Beloftes lijken weinig waard. Voorbeeld: Ad Melkert en Wim Kok bekokstoven van alles zonder partijvoorzitter Koole op de hoogte te stellen. Ander voorbeeld: na het vertrek van Melkert werd Jeltje van Nieuwenhoven fractievoorzitter voor ‘bepaalde tijd’. Maar ze stelt alles in het werk om die tijdelijkheid eraf te krijgen en de machtige positie langere tijd te bekleden. Campagnestrateeg Hans Anker handelt als een soort ‘Raspoetin’. Senator Ed van Thijn onttrekt zich aan iedere communicatie op het moment van een cruciale stemming over de gekozen burgemeester.  Zo gaat het maar door.

Binden – Job Cohen
Nederland / september 24, 2009

Oneerbiedig gezegd is Binden, het eerste boek van burgemeester Job Cohen, niet meer dan een stapel toespraken met een nietje erdoor. Die toespraken zijn weliswaar geordend in drie rubrieken – samenleven, vrijheid en religie – maar het is aan de lezer er een samenhangend betoog uit te distilleren. Dat betoog loopt ongeveer zo: De maatschappij staat onder invloed van middelpuntvliedende krachten. Dat zijn individualisering, democratisering, globalisering, privatisering en secularisatie. Elk van die ontwikkelingen heeft positieve gevolgen, maar ondermijnt tevens het idee van een gemeenschap en tezamen hebben ze geleid tot vervreemding van burgers. Het is dus niet alleen de migratie of de islam die problemen veroorzaakt. En niet alleen de nieuwkomers hebben een gebrekkige binding met de samenleving, maar ook autochtonen. Er moet dus een nieuwe vorm van verbondenheid komen.

Opstand der gematigden – Janny Groen en Annieke Kranenberg
Nederland / mei 17, 2009

Toen de ‘afvallige’ Ehsan Jami, voormalig PvdA-raadslid in Leidschendam-Voorburg, zijn film An interview with Mohammed had gepresenteerd, reageerden Marokkaanse en islamitische organisaties met een verklaring. “De film is een krachteloos niemendalletje zonder heldere boodschap, of het moet zijn dat de Koran moet worden gelezen in de context van de tijd waarin die is geschreven.” Jami kon daar tevreden mee zijn. Want het idee dat de Koran als een historisch document moet worden gezien, is een voorwaarde voor inpassing van de islam in een andere tijd. Juist de groep die dat ontkent, en de Koran (althans hen welgevallige passages) letterlijk wil nemen als de enige waarheid, veroorzaakt problemen. Zo toonde de afwijzende reactie op de film van Jami, gewild of ongewild, een belangrijk inzicht en kreeg Jami toch voor een groot deel zijn gelijk.

Gedeeld land
Nederland / april 19, 2009

Nederland is een gedeeld land, een land van haat en nijd en het land van aankomst. We hebben het er maar moeilijk mee, met de migratie en integratie. De kranten staan er vol van en het politieke debat wordt er nog steeds door beheerst. Zelfs de kredietcrisis weet het onderwerp niet te verdrijven. Ergens moeten we het leuk vinden, anders waren we wel ergens anders over begonnen. Volgens hoogleraar Jean Tillie is het debat ontspoord en in de greep van hysterie. De grenzen van een democratisch debat worden regelmatig overschreden. Dat kan veranderen, als iedereen een paar simpele regels volgt. Maar in de verhitte temperatuur werkt zelfs een oproep tot matiging als olie op het vuur. Sommigen zijn dat op zijn best als slap gezwets, maar eerder nog als appeasement.

Wij hebben altijd gelijk – Khalid Boudou en Oscar van Gelderen
Nederland / maart 31, 2009

Een jaar geleden zette Geert Wilders zijn film Fitna op internet. Uitgever Oscar van Gelderen en schrijver Khalid Boudou (Het Schnitzelparadijs) hebben deze datum gekozen om hun pamflet Wij hebben altijd gelijk te lanceren. Van Gelderen en Boudou hebben niet als doel Wilders meer publiciteit te bezorgen. Ze bekritiseren juist de media die voortdurend achter hem aanjagen. En ook het gerechtshof had beter niet kunnen beslissen dat Wilders vervolgd moet worden. Hij krijgt nu weer de kans zich als slachtoffer voor te doen. 'Rechtse brallers en linkse drammers' domineren volgens hen de media. We stuiteren van hype naar hype, zonder dat er ooit diep op zaken in wordt gegaan. Van Gelderen en Boudou hebben geen moeite gehad om voorbeelden te vinden, van de overspannen reacties op de vermeende uitlatingen van een islamitische prediker tot het hysterische spoeddebat over problemen rond het openbaar vervoer in Gouda.

Hitler in de polder – Joost Zwagerman
Nederland / januari 26, 2009

Religie en ‘de oorlog’, het blijft een explosieve cocktail in de Lage Landen. Het debat erover is nieuw leven ingeblazen door de beslissing van het gerechtshof van Amsterdam dat Geert Wilders vervolgd moet worden, onder andere omdat hij de Koran met Mein Kampf gelijkstelde. In zijn essay Hitler in de polder ergert Zwagerman zich er juist aan dat mensen als Pim Fortuyn, Ayaan Hirsi Ali en Geert Wilders met Hitler, Mussolini, Mussert en andere nazikopstukken worden vergeleken. Deze demonisering begon volgens hem in 1984 toen Hugo Brandt Corstius CDA-minster Onno Ruding vergeleek met Adolf Eichmann. Je kan je over dergelijke vergelijkingen opwinden en erg smaakvol zijn ze niet. En tot een goed debat leiden ze ook zelden. Maar de opwinding van Zwagerman is nogal eenzijdig. Links heeft geen monopolie op de oorlog als retorisch wapen, zoals al blijkt uit het voorbeeld van Wilders. Fundamentalistische islamieten worden vaak als islamofascisten betiteld. Theo van Gogh noemde burgemeester Job Cohen een ‘NSB’er van nature’. De oorlog is het morele ijkpunt en daarmee het geliefde wapen om tegenstanders mee zwart te maken.

Een moeilijke jeugd – Loes de Fauwe
Nederland / november 17, 2008

De jeugdzorg lijkt in een voortdurende crisis te verkeren. Gebrek aan geld, wachtlijsten die maar groeien, personeel dat wegloopt, directeuren die tot vertrek worden gedwongen. De kinderen die aan jeugdzorg zijn toevertrouwd zijn daar de dupe van. Deze problemen zijn niet nieuw, zo blijkt uit het boek Moeilijke jeugd van mijn Parool-collega Loes de Fauwe. Ze ging met oud-kinderrechter Anita Leeser naar haar pensionering op zoek naar oud-pupillen. Hoe was het met hen verlopen nadat de kinderrechter in hun leven had ingegrepen? Waren ze beter van geworden? Het levert een reeks aangrijpende verhalen op, waaruit de les misschien is dat hulp alleen maar bij mensen werkt die zichzelf kunnen helpen.

God als hype – August Hans den Boef
Nederland / juli 20, 2008

Laat ik maar met de deur in huis vallen: iets in dit boek irriteert. Het begint met de ronkende toon. Het boek is voor een groot deel als een column geschreven en dat is nogal vermoeiend als je nog tweehonderd pagina’s door moet. Voortdurend komt Den Boef met zijn oordeeltjes en grappig bedoelde aanduidingen, zoals ‘de varkensboerenvleugel’ van het CDA. Dit verbale bombardement heeft op mij een averechts effect. In plaats van te overtuigen roept het voortdurend gebruik van grote woorden twijfel op. Een tweede reden om te twijfelen is de gebrekkige onderbouwing van de boude stellingen. Zo is Balkenende IV volgens hem het ‘meest christelijke’ kabinet sinds Colijn IV. Maar wat bedoelt hij precies met christelijk? Op pagina 9 regeert dat Balkenende-kabinet Nederland ‘feitelijk als een constitutionele theocratie’, dertig pagina’s staat daar opeens een vraagteken achter.