Het grootste nut van dit boek op dit moment is als een historische handleiding bij het computerspel Rome Total War. Machiavelli laat in zijn krijgskundige verhandeling de huursoldaat Fabrizio Colonna in zogenaamde dialogen werkelijk alles vertellen over de voor- en nadelen van de phalanx, de princeps, triari, hestati en veliti. Ook al is het werk vele eeuwen later geschreven, Colonna houdt zijn gehoor voor dat het beste dat militairen kunnen doen is de wegen van de oudheid volgen, met name die van de Romeinen.

Zo moeten legers worden samengesteld uit dienstplichtigen en niet uit beroepssoldaten. Uit de mond van een huurling klinkt dat ongeloofwaardig, maar gezien de ervaring van Italië in deze tijd is het advies van Colonna (Machiavelli) niet zonder basis. Beroepssoldaten, en zeker huurlingen, hebben te veel belang bij het voortduren van oorlog en worden onbeheersbaar in tijden van oorlog. Dienstplichtigen keren dan terug naar hun gewone werkzaamheden. Dat past in de republikeinse opvattingen van Machiavelli. De Romeinse keizers, die het volk wantrouwden, besloten van professionele soldaten gebruik te maken. Maar een republiek durft op de gewapende steun van zijn eigen burgers te vertrouwen.

Maar vooral vertelt hij hoeveel van welke eenheden er opgesteld moeten worden, hoe ze getraind moeten worden, in welke volgorde ze moeten marcheren, hoe ze hun kamp moeten opzetten en dat er geen vrouwen moeten worden toegelaten. Dat doorspekt hij met voorbeelden uit de oudheid en de (eigen) ervaringen in Italië van de vijftiende eeuw.

In zijn praktische adviezen, die echter verstopt zitten in nogal langdradige teksten, is hij genadeloos. Hij haalt bijvoorbeeld vol bewondering het voorbeeld aan van Alexander de Grote die om de stad Leucadia in te nemen, eerst de omliggende vestigingen belegerde. De bezetting daarvan liet hij naar Leucadia gaan en door daar een grote menigte bijeen te brengen wist hij ze snel uit te hongeren. (Dit voorbeeld wordt door Walzer gebruikt als voorbeeld van ongerechtvaardigde oorlogvoering.) List en bedrog is toegestaan en zelfs vereist. Doe alsof er versterkingen aankomen, wijk af van gebruikelijke manieren van optreden, gebruik honger als middel, etc. Maar vecht niet tegen een wanhopige vijand. Voor Machiavelli zijn er zo te zien geen regels die de oorlog beperken. Het doel heiligt de middelen.

Maar uiteindelijk is het een niet heel erg boeiend exposé geworden. Meer dan op de tekst is het bestaansrecht van dit boek gelegen in de naam van de auteur. Helaas biedt deze uitgave geen extra's of uitleg. Het enige dat er aan toegevoegd is zijn wat raadselachtige schema's van de verschillende legerformaties.

Waardering:   

Niccolò Machiavelli – The Art of War