Een wetenschapper denkt de oorsprong van de moraal, van goed en kwaad, ontdekt te hebben in de hersenen. Dat opent grootse perspectieven. Misdaad en ander amoreel gedrag kan worden voorspeld en uitgebannen. Maar wetenschapper John Winkle, een Amerikaan in Nederland, loopt tegen problemen aan voordat hij zijn idee op een of andere manier tot nut kan maken. Die hebben te maken met zijn dochter, die een verhouding begint met een allochtoon, actievoerders die zijn onderzoeksmethoden bestrijden en menselijke proefkonijnen die hem bedreigen. De inlichtingendienst is zeer geïnteresseerd in zijn bevindingen en zit hem op de hielen.

Maar hij zit vooral zichzelf dwars. In de loop van het boek doemt steeds meer de vraag op in welke werkelijkheid Winkle leeft. Hij vraagt het zichzelf ook af.
Dit boek, dat in de nabije toekomst in een zeer herkenbaar Amsterdam speelt, is een droogkomische, vermakelijke kijk op de actualiteit. Het is geen radicale SF en ook geen vlijmscherpe maatschappijkritiek. Niet helemaal duidelijk wordt of de wetenschappelijke termen serieus genomen moeten worden, of dat het meer gaat om de praatjes.

Misschien is het niet zo vreemd dat het boek niet erg ver afdwaalt van de huidige toestand, omdat het boek is geschreven door een actief raadslid, Michiel Mulder.
De psychologie van de hoofdpersoon speelt een zeer belangrijke rol. Hij raakt steeds verder in de war en verliest de greep op de gebeurtenissen. Maar door zo in het hoofd van Winkle te kruipen hinkt het werk een beetje op twee gedachten. Gaat het om de midlifecrisis van een man die zijn dochter niet kan loslaten en die toevallig wetenschapper is die een belangrijke ontdekking heeft gedaan? Of gaat het om een maatschappij die worstelt met wetenschappelijke ontwikkelingen, terrorisme en nogal vage stille tochten, die een gevoel van onbehagen verraden? Een scherpere keuze had er een meer uitgesproken boek van gemaakt.

Waardering:

Michiel Mulder, Het ongrijpbare gelijk van John Winkle. (2011)