De kinderen van Pim – Joost Vullings

augustus 1, 2017

FortuynMet lichte overdrijving kan je zeggen dat de Nederlandse politiek al heel lang saai was tot in augustus 2001 Pim Fortuyn zich aan het politieke front meldde. En het is hooguit een beetje overdreven om te zeggen dat het sindsdien niet meer saai is geweest.
Dat is al een goede reden om terug te kijken op die periode waarin Pim Fortuyn en zijn directe geestverwanten hun entree maakten in de politiek. NOS-verslaggever Joost Vullings doet dat in het boek De kinderen van Pim.

Straatvechter

Helaas is de manier waarop hij dat doet niet zo aansprekend. Vullings heeft een groot deel van de Kamerleden die in 2002 namens de Lijst Pim Fortuyn in de Kamer kwamen gesproken en de interviews in dit boek geplaatst. Daarnaast sprak hij partijvoorzitter Peter Langendam en schreef hij portretten van de voormalige Kamerleden die niet met hem wilden spreken of die waren overleden.

Dit biedt voor iemand die erbij was, zoals ik, en voor mensen die de stormachtige opkomst en ondergang van de LPF goed hebben gevolgd, een feest van herkenning. Daar is Mat Herben, de wat kleurloze man met de snor die woordvoerder werd van de meest flamboyante lijsttrekker die Nederland in lange tijd had gezien. Gerard van As, met zijn reputatie van een politiek straatvechter. Politiek talent Joost Eerdmans, nu wethouder in Rotterdam. Winny de Jong, die goed was in ruziemaken, maar waarvan nooit duidelijk werd wat ze verder kon. En ga zo maar door.
Na de moord op Pim Fortuyn was er geen leiding meer in de groep. Er bleef een ‘verweesde fractie’ over, zoals Eerdmans zei, in een verwijzing naar een van Fortuyns bekendste boeken, De verweesde samenleving. (‘De wezen van Pim’ was misschien een betere titel geweest.) De fractie bestond voor een groot deel uit selfmade mannen en (enkele) vrouwen. Zij lieten zich door anderen niet de les lezen. Er was niemand tegen wie ze op keken en ze misten het besef dat ze samen voor een belangrijke taak stonden. Het ontbrak aan discipline en daar viel voor de andere partijen in de regering niet mee te werken.

Kogel kwam van links

Ik was destijds politiek verslaggever voor het Parool en volgde de interne ruzies op de voet. Het was smullen, mede door de onervarenheid en soms argeloosheid van de LPF. Conflicten werden vaak in de media uitgevochten. Een telefoontje op een goed moment kon nieuws brengen.
Een gesprek met partijvoorzitter Peter Langendam, bijna een week na de moord op Fortuyn, leverde een legendarische tekst op. “De kogel kwam van links, niet van rechts,” zei Langendam. De kop in de krant de volgende dag: ‘Leider LPF volhardt: kogel kwam van links.”
Langendam had die tekst eerder gebruikt in het Catshuis, tegenover premier Wim Kok, die na de moord overlegde met de leiding van de LPF. Maar toen die (niet een dag later, zoals Vullings schrijft, maar bijna een week later) in de krant werd herhaald, werd de wond opengereten. In zijn interview in het boek zegt Langendam ‘absoluut geen spijt’ te hebben van zijn uitspraak. En anderen zijn het er mee eens.

Complot

Voor sommigen gaat de verantwoordelijkheid voor de moord nog verder. Veel van de ex-Kamerleden zijn er van overtuigd dat Volkert van der Graaf, de moordenaar van Fortuyn, niet alleen handelde. Er moeten andere betrokkenen bij zijn geweest. Op de avond van de moord had kandidaat-Kamerlid Theo de Graaf al een lijst van zo’n organisaties en groeperingen die er belang bij zouden hebben om Fortuyn uit de weg te ruimen, van het OM en de ‘socialistische elite’ tot de Groenen en de bouwbedrijven. Hij is er nog steeds niet uit.
Een andere complottheorie die herhaaldelijk naar voren komt is dat Mat Herben, voormalig ambtenaar bij Defensie, naar voren was geschoven om Fortuyn voor de JSF te winnen. Herben ontkent dat uiteraard en Vullings toont aan dat Fortuyn helemaal geen felle tegenstander van de JSF was.
Veel van de oud-LPF-Kamerleden stemmen nu op de VVD. Wilders gaat voor velen te ver. Maar Olaf Stuger, in 2006 nog lijsttrekker van de kansloze Lijst Vijf Fortuyn, kwam bij de PVV terecht waarvoor hij Europarlementariër is. Op de vraag:  ‘Is het ook uw standpunt dat Marokkanen het land uit moeten?’ is zijn antwoord onomwonden: ‘Ja, ik zal je vertellen waarom.”

Refrein

In het begin van zijn boek zegt Vullings dat hij niet alle oude ruzies wil uitdiepen. Maar dat gebeurt toch. Omdat hij met zijn gesprekspartners steeds dezelfde thema’s behandelt, wordt het al snel een refrein. Zo belangrijk zijn deze mensen uiteindelijk niet.
Als er iets duidelijk wordt, is dat de selectie van de Kamerleden nogal willekeurig was. Het ging om mensen die Fortuyn bevielen. Ze werden nooit echt een fractie, een politieke partij die in staat is macht uit te oefenen.
De gesprekken met onder andere João Varela, Stuger, Herben en Eerdmans zijn boeiend. Maar de meeste oud-LPF’ers  zijn ook na jaren niet erg geneigd tot reflectie of interessante beschouwingen. En vreemd genoeg wordt het dus toch een beetje saai.

Dit boek werd genomineerd voor de Prinsjesboekenprijs 2017.

 

(Visited 558 times, 1 visits today)
Samenvatting
Review Date
Boektitel
De kinderen van Pim - Joost Vullings
Waardering
31star1star1stargraygray

3 reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.