Islamisten en naïvisten

augustus 28, 2007

islamisten
Raar woord eigenlijk, naïvisten. Het bestond niet en klopt ook niet. Want –isten zijn mensen die iets nastreven. Afgezien van een enkele kunstenaar komt dat bij naïviteit weinig voor. Maar wat geeft het, het rijmt lekker op islamisten.

Dit boek is geschreven naar aanleiding van de cartooncrisis, de enorme ophef en rellen die ontstonden na de publicatie van cartoons van de profeet Mohammed in een Deense krant. Volgens de Deense schrijvers van dit boek had die crisis een ‘beslissend karakter’. Dat lijkt wat overdreven. Het is eerder één etappe in een reeks van botsingen tussen het islamisme en het westen. En als deze crisis beslissend was geweest, had ik wel duidelijker willen lezen wat de uitkomst was. Volgens de auteurs was het een demonstratie van macht van de islamisten. Maar een echte overwinning was het toch niet. Het heeft, vermoed ik, ook wel als waarschuwing gewerkt voor waarnemers in het westen.

De schrijvers gebruiken met nadruk de term islamisme, hoewel ze die soms verwisselen voor politieke islam of salafisme. Daarbij onderscheiden in grote lijnen twee takken: de terroristische, zeg maar Al Qaida en aanverwanten, en de politieke, de moslimbroederschap. Of de auteurs daarmee rechtdoen aan de verdeeldheid in moslimkring is de vraag. Zo worden voortdurend Iran en Saudi-Arabië op een lijn gesteld, terwijl het belangrijke rivalen zijn en de strijd tussen sjiieten en soennieten, onder andere in Irak, steeds heftiger en bloediger wordt.

De twee Denen stellen islamisme op een lijn met nazisme en communisme, in de zin dat het alledrie politieke religies en totalitaire ideologieën zijn. Daar zit wat in, want het zijn allemaal politieke stelsels die een complete greep op de mens nastreven. Maar dat er ook grote verschillen zijn, wordt niet uitgewerkt. En dat leidt tot een nadeel, want we worden vervolgens voortdurend met vergelijkingen met de oorlog om de oren geslagen worden. Het begint al met de verwijzing naar een toneelstuk over de dreiging van nazisme. Opvallend is trouwens dat altijd de periode 1938-1945 centraal staat en de vergelijking met de Koude Oorlog veel minder gemaakt wordt. De omgang van het westen met het communistisch blok was veel diffuser, van militaire strijd op allerlei plekken, zonder het tot een allesvernietigende confrontatie te laten komen, tot ‘vreedzame coëxistentie’ en de gestage ondermijning door allerlei contacten. Star Wars, Afghanistan en de verdragen van Helsinki hadden allemaal hun rol, zelfs paus Johannes Paulus II. En misschien was juist die mix uiteindelijk wel effectief.

De vraag is natuurlijk hoe sterk de dreiging van het islamisme is. Volgens dit boek is die reëel en serieus. “De mogelijkheden om ontwikkelingen in de Europese samenleving te beïnvloeden nemen duidelijk toe.” Wat dat precies inhoudt, is niet duidelijk. Dat er invloed is, is niet te ontkennen. Het debat in Nederland lijkt soms nergens anders over te gaan. Dat hebben ze dan in ieder geval voor elkaar. Maar dat betekent niet dat er direct een dreiging is van grootschalige islamisering. Ook een militaire dreiging is er niet.

De auteurs hebben gelijk als ze stellen dat de vrijheid van meningsuiting ook betrekking heeft op beledigende uitspraken. Als iedere belediging bij voorbaat uitgebannen wordt, is er van de vrijheid van meningsuiting weinig meer over. (Dit is overigens iets anders dan het recht op beledigen, dat Ayaan Hirsi Ali op luide toon verdedigde.) Het staat overigens de beledigden vrij hun mening te geven over die betwiste uiting. Ze kunnen demonstreren, naar de rechter stappen, etc. De grens ligt uiteraard bij het gebruik of propageren van geweld.
Toch is de verdediging van de vrijheid van meningsuiting niet compleet zonder een uiteenzetting over de grenzen ervan. Ieder land heeft zijn taboes en wetten waarmee bepaalde uitspraken worden bestreden. Een onbeperkte vrijheid van meningsuiting bestaat nergens.

De ‘naïvisten’ worden volgens de Denen gedreven door onwetendheid, schuldbewustzijn, politieke correctheid en angst. Veel van hun argumenten tegen het multiculturele geloof hebben we natuurlijk al vaak gehoord. Maar worden de tegenstanders van de politieke islam niet minstens even zeer gedreven door angst? Angst voor islamisering in landen met een relatieve kleine minderheid moslims geeft geen blijk van een al te groot vertrouwen in de veerkracht en weerbaarheid van de eigen cultuur. Daarin schuilt een paradox: de pleitbezorgers van de westerse cultuur zijn het meest bevreesd voor de ondergang ervan.

Dit boek was toch overtuigender dan ik bij voorbaat had gedacht. Misschien is dat vooral een teken van de manier waarop de discussie in Nederland is doorgeslagen. Hier wordt de discussie op zo’n absurd niveau gevoerd, zoals met het pleidooi van Geert Wilders om de Koran te verbieden. Een belangrijk verschil met Wilders is dat de auteurs van dit boek de mogelijkheid zien van een gematigde islam. Ze willen ook een dialoog aangaan met islamisten, hoewel ze daar voorwaarden aan verbinden.

Karen Jespersen en Ralf Pittelkow, Islamisten en naïvisten. Een aanklacht

(Visited 219 times, 1 visits today)
Samenvatting
Review Date
Boektitel
Islamisten en naïvisten - Karen Jespersen en Ralf Pittelkow
Waardering
31star1star1stargraygray

Een reactie

  • ElCid2004 november 16, 2007op4:18 pm

    Gematigde Islam
    Ik ben het helemaal eens met het onderstaande stuk van Lagonda. Ik kan het zelf niet beter uitleggen. Gematigde islam?

    zondag, september 17, 2006
    Turfmolm

    Lagonda heeft even een korte schrijfsabbatical opgenomen. Te veel aan de kop, en de zaken die zich in Nederland en de rest van de wereld voordeden, nou ja… ik had gewoon de puf niet om ze van een zinnige duiding te voorzien. Ons belachelijke kabinet dat valt over Verdonks vuile was; een rector magnificus in Utrecht die met name een magnifieke crypto-apparatsjik blijkt te zijn; het schaamteloze gehannes over de monumenten voor Van Gogh; onze staatsomroep die zonder blikken of blozen de demonisering van rechtse politieke outsiders nog eens dunnetjes overdoet; de herdenking van 9/11 met alle complottheorieën van dien, en natuurlijk de strijd van Israël tegen de rebellenclub van Gretta. Ik had er even geen zin meer an.

    En óveral en áltijd weer die óntevuile koléértige kùt-islam! Het gaat goddomme over niks anders meer! Op radio en tv doet iedereen wel zo krampachtig zijn best een positieve en verdedigende houding ten opzichte van de islam te etaleren, dat bij zo’n beetje elke mededeling een vergezocht bruggetje richting Allah wordt geslagen. “Het waren geen islamitische jongeren”, verduidelijkt het journaal ongevraagd als er weer eens ambulancepersoneel is gemolesteerd. Of de weerman, die ineens gaat uitleggen hoe de regenseizoenen in Libanon precies functioneren. Libanon? Waarom niet Madagaskar? En zelfs als Donner eigenlijk heel gewoon wil uitleggen hoe de democratie functioneert, rolt daar ineens zomaar het woord “sharia” zijn mond uit. Nou ja! Waar het hart van vol is — het zijn haast een soort freudiaanse versprekingen.

    “Dag bakker, er staat niets over hoofddoeken in de koran, en een halfje bruin alstublieft”.

    Zelfs voor de meest rabiate verdediger van die religie is het toch inmiddels onhoudbaar geworden om nog vol te blijven houden dat er helemaal niets met de islam aan de hand is, en dat de islam “gewoon een religie” is, vergelijkbaar met ieder ander geloof? Er verstrijken maanden — wat zeg ik: jááááren! — zonder dat ooit het Boeddhisme tijdens het journaal verdedigd hoeft te worden. Nog nooit heb ik tijdens het jeugdjournaal gezien hoe de beweegredenen van de Joodse kolonisten aan de hand van de Thora worden toegelicht. Maar een moslim hoeft zijn pink maar op te lichten, en er staat een leger van journalisten, schriftgeleerden en multiculturalisten klaar om uit te leggen dat er niks aan de hand is; dat het oplichten van je pink heel gewoon is voor moslims; dat het hier een gemátigde moslim betreft, en dat het beslist géén terrorist is.

    lees verder op http://lagonda.blogspot.com/2006/09/turfmolm.html

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.