Een kind is Donald Trump, president van de Verenigde Staten. Volgens zijn strateeg Steve Bannon leek hij wel negen jaar. Hij kon ook overkomen als een recalcitrante tweejarige, die niet in de hand houden is. Dat zijn nog maar twee van de vele, vele negatieve karakteristieken van president Trump in het boek Fire and Fury van Michael Wolff, razendsnel vertaald als Vuur en woede. Zijn medewerkers beschrijven hem als een domme idioot.
Hij heeft amper een inhoudelijke agenda behalve wat stokpaardjes, interesseert zich niet voor beleid, heeft weinig kennis, verdiept zich niet in zaken en leest niet of nauwelijks. Zijn informatiebron is televisie. Via drie schermen houdt hij het nieuws in de gaten op zijn slaapkamer waar hij zich vaak aan het begin van de avond terugtrekt met een cheeseburger. En hij belt, vooral met mede-miljardairs als Rupert Murdoch. En de laatste persoon die hem spreekt heeft een grote invloed op de beslissingen.
Wolff beschrijft het presidentschap van Trump als voortdurende pogingen de chaos te beheersen. Dat leidde in de eerste maanden tot veel wisselingen van de wacht, met een reeks aan topadviseurs die vertrokken of de laan werden uitgestuurd.
Daarnaast beschrijft Wolff de eerste negen maanden vooral als een botsing tussen Bannon, de uiterst-rechtse ideoloog en Trumps dochter Ivanka en haar echtgenoot Jared Kushner. Bannon wilde radicale veranderingen doorvoeren, de staatsbureaucratie afbreken en een economisch nationalistisch programma doorvoeren, weg van de internationale verdragen over klimaat en handel en het Amerika van 1955-1965 terugbrengen. ‘Jarvanka’, (Ivanka en Jared) willen een gematigder beleid doorvoeren. Ze worden Goldman Sachs of Wall Street Democraten genoemd. Hun beleid, zo is de suggestie, wijkt niet veel af van wat Hillary Clinton had gedaan als president.
Bureaucraten
Maar wat wil Trump? Dat weet niemand. Waarschijnlijk hij zelf ook niet. Bannon ploegde toespraken van Trump door om er achter te komen, maar vooral om zijn eigen positie te versterken. Kushner probeerde dat ook, maar gaf het op. Te onsamenhangend.
Het presidentschap onder Trump is zowel het meest als het minst ideologisch, schrijft Wolff. Aan de ene kant is er het verlangen naar een radicale breuk met het recente verleden, daarnaast is er het idee van een tamelijk traditioneel beleid of alleen maar het streven om Trump tevreden te houden en grote ongelukken te vermijden.
In de loop van het boek verdwijnt Trump zelf een beetje naar de achtergrond en zijn Bannon en ‘Jarvanka’ de hoofdpersonen. Zoals bekend wonnen de laatsten de strijd. Na de eerste voorpublicaties van het boek brak Trump totaal met Bannon. Nu, is de suggestie, gaat Bannon proberen zelf president te worden. Het is te betwijfelen of dat enige kans van slagen heeft.
Het boek zit vol scherpe oordelen, en niet alleen over Trump. Eigenlijk komt van de hoofdrolspelers er niemand goed vanaf, in oordelen van anderen of van de auteur zelf. De enigen die positiever worden beschreven krijgen zijn de ouderwetse bureaucraten, zoals de ontslagen FBI-directeur James Comey. De mensen die de machinerie van Washington willen laten draaien, die niet meegaan in de ‘post-normale’ Trump-tijd. En uit die bron komt ook het onderzoek naar de banden tussen Trump, zijn entourage en de Russen.
Roddelblad
Wolffs boek leest als een real live soap opera, maar het is ook een scherpe analyse van de eerste negen maanden van dit onorthodoxe presidentschap. Het heeft deels de charme van een roddelblad, met zijn sappige details over de ruzies en intriges rond een kinderachtige, oudere man die voortdurend de indruk moet krijgen dat hij zijn zin krijgt. Of alles in het boek klopt, is de vraag. De bewering dat Trump niet dacht dat hij zou winnen, lijkt bijvoorbeeld niet geloofwaardig. Wolff geeft soms dialogen letterlijk weer. Is hij erbij geweest, heeft iemand die gesprekken opgenomen? Dat is niet altijd duidelijk. Maar heel veel sluit aan bij wat via andere bronnen al naar buiten kwam. En als het om de waarheid gaat, heeft Trump een nog slechtere reputatie dan Wolff. En zijn trouwe medewerkers hebben die leugens verdedigd of proberen weg te redeneren. In die omstandigheden is het lastig de waarheid te achterhalen.
Het is eigenlijk een wonder dat er niet meer mis is gegaan, met deze chaos in het Witte Huis. Als je dit boek uit hebt, weet je dat het nooit zal lukken die te bestrijden zolang Trump aan het hoofd staat.
Als Trump wil aantonen dat Wolff ongelijk heeft, dan zal hij toch moeten ophouden met zijn kinderachtige tweets. Die bevestigen het beeld dat Wolff schetst.
https://twitter.com/realDonaldTrump/status/949618475877765120
Een reactie
When China rules the world -Martin Jacques - Sargasso