Boekenstrijd

Terwijl ik dit boek aan het lezen was, vroeg mijn huisgenoot: ‘Lezen mensen over honderd jaar nog boeken?’ Een paar pagina’s verder kwam ik het antwoord van Irene Vallejo tegen. Het boek wordt volgens haar niet met uitsterven bedreigd, het heeft zich bewezen, heeft al veel overleefd, het boek grenst net als de lepel en de stoel aan de perfectie. Zoiets laat zich niet zo makkelijk vervangen. Het is een antwoord dat past in een boek dat een lofzang is op het boek en op allen die de boeken toegewijd zijn: de schrijvers, vertalers, bibliothecarissen, kopieïsten, verzamelaars, handelaren en uiteraard de lezers. Op verschillende plekken komt de wonderlijke ervaring van het lezen naar voren, de mogelijkheid om kennis over te dragen, om meegevoerd te worden door wat streepjes op papyrus, perkament, papier of toch een scherm. Een vertrekpunt van Vallejo is de legendarische bibliotheek van Alexandrië in Egypte. Het streven was daar exemplaren van alle bestaande boeken te verzamelen. Het was vast een idee van Alexander de Grote, de naamgever van deze en vele andere steden, om zo’n bibliotheek op te richten, schrijft Vallejo. Maar over dat streven is niets bekend. Het toont de losse manier waarop Vallejo met de…

In het najaar van 2018 publiceerde The New York Times een serie artikelen over China onder de kop: The land that failed to fail. Vaak was aangekondigd dat China zou falen; de Communistische Partij zou de macht kwijtraken, de economische groei zou stagneren of grootschalige onrust zou de kop op steken. Maar geen enkele keer was dat gebeurd en China ontwikkelt zich nog steeds met de vaart van een hogesnelheidslijn. De Britse sinoloog Martin Jacques noemt dat ‘mislukkingsscenario’ in zijn boek When China rules the world een van de verkeerde manieren waarmee vanuit het Westen naar China wordt gekeken. Die visie gaat ervan uit dat er maar een manier is waarop landen modern kunnen worden, namelijk de westerse manier. Alle andere manieren zullen vroeg of laat vastlopen. Maar dat klopt niet, stelt Jacques, er zijn vele wegen naar de moderniteit. China toont daarvan de belangrijkste. Eenheid China is anders, anders dan het Westen. Dat is een van de twee centrale boodschappen van Jacques. De andere boodschap is dat China het belangrijkste land ter wereld gaat worden. China is anders door zijn geschiedenis van continuïteit en eenheid. Chinezen zijn geneigd om de oorsprong van China vijfduizend jaar in het verleden te…

Mensenrechten zijn universeel. Dat is in de westerse wereld een cliché, dat na de Tweede Wereldoorlog is vastgelegd in de Universele verklaring van de rechten van de mens. Maar waar komt die aanspraak vandaan, en wat wordt er eigenlijk mee bedoeld? Historica Lynn Hunt geeft in dit boek een intrigerend inzicht in het ontstaan van en de omgang met mensenrechten. Ze heeft daarbij een zeer brede benadering. De rol van romans, maar ook van marteling en de strijd tussen universele mensenrechten en nationalisme komen voorbij.

Recensie door: Luc Panhuysen Is “het Westen” superieur? Is onze beschaving beter dan alle andere op de wereld? Lieden als Berlusconi, Bolkestein en Pim Fortuyn beweren het. De meeste politici echter peinzen niet over het doen van dergelijke uitspraken. Het beledigt allerlei bevolkingsgroepen en dat levert in een democratie alleen maar gedoe op. Toch zijn alle westerse politici ervan overtuigd dat de mensenrechten overal moeten gelden en dat hun eigen staatsvorm, de democratie, wenselijk is voor de hele globe. Maar je zegt iets vies als je de volgende stap zet. Het westerse erfgoed is een ideologie zonder ideologen.