Heeft China al gewonnen? – Kishore Mahbubani
Azië , Politiek , VS / oktober 30, 2020

Wie president Trump over China hoort spreken, kan in zijn intonatie soms een nauw verholen agressie horen. Zeker als hij het heeft over het ‘virus from China’ (uitgesproken als ‘Tsjynáá’), het coronavirus. China heeft de wereld daarmee opgezadeld, zo heeft hij vaak gezegd. Zo werd de pandemie een nieuw onderwerp in de rivaliteit tussen China en de VS. En die nog niet afgesloten episode past dus prima in het betoog van Kishore Mahbubani. De ervaringen van het eerste half jaar van de coronacrisis bevestigen belangrijkste stellingen van Mahbubani, althans dat schrijft hij zelf in het nawoord voor de Nederlandse editie van zijn boek Heeft China al gewonnen?. De VS handelden incompetent, zonder na te denken. China, en andere Oost-Aziatische landen, handelden competent en pragmatisch. Er zal nog zeker twintig jaar politieke strijd tussen de VS en China zijn, voorspelt Mahbubani, een van de bekendste Azië-eist-zijn-plaats-op-denkers. Die strijd gaat over de vraag welk land het belangrijkst en invloedrijkst zal zijn. Maar in tegenstelling tot de Koude Oorlog heeft de VS in deze nieuwe confrontatie geen strategie voor de benadering van zijn belangrijkste rivaal. De VS doet eigenlijk maar wat, zonder goed na te denken. Mahbubani zet in het begin van zijn…

Morgen komt geen dag te laat – Ivan Krastev
Corona , Toekomst / juli 5, 2020

Wat betekent de corana-epidemie? Allerlei activisten, denkers en politici hebben daarover gespeculeerd. En dat is begrijpelijk. De enorme schaal van deze pandemie en de reacties daarop schreeuwen om duiding. Die kan uiteenlopen van bizarre complottheorieën (‘5G verzwakt ons immuumsysteem’) tot filosofische analyses waarin grote begrippen als ‘de natuur’, ‘de planeet’ en ‘de mensheid’ je om de oren vliegen. De interpretatie van politiek analist Ivan Krastev bevindt zich in een soort middengebied. In zijn boekje Morgen komt geen dag te laat weidt hij af en toe uit over wat bijvoorbeeld ‘thuis’ betekent: ‘De plek waar we het liefst zijn in tijden van groot gevaar’. Maar vaker gaat het over de politieke en economische gevolgen van de pandemie en dan vooral over Europa. Iets minder pretenties dus dan Slavoj Žižek die onderzocht hoe ‘corona de wereld verandert’. Krastev is ervan overtuigd dat de gevolgen van de pandemie groot zullen zijn. Onder de vooruitkijkers hoort Krastev tot de pessimisten. Hier geen perspectief op een groene, post-kapitalistische wereld. Vooral de globalisering zal sterk veranderen. Covid-19 is met name een steun in de rug voor ontwikkelingen die al gaande waren. De afname van globalisering is er daar een van, de assertiviteit van autoritaire leiders een…

Na Europa – Ivan Krastev
Europa / januari 27, 2019

Soms kan het geen kwaad een pamflet of essay niet direct na verschijnen te lezen. De Bulgaarse politicoloog Ivan Krastev schreef Na Europa in 2016 en 2017. Toen met de overtuiging dat de Europese Unie gedoemd was uiteen te vallen. Het ‘daverend geraas van structuren die in elkaar zakten’ klonk. In 2018, bij het verschijnen van de Nederlandse editie, mogen de Europeanen hopen op veerkracht. En in 2019? De Europese Unie bestaat nog steeds. Zoals Krastev schrijft is er in zekere zin meer Europa dan ooit. Het is voor Denen en Portugezen nu van belang wie er in de regering zitten van Polen en Oostenrijk. We volgen de begrotingsproblemen van Italië alsof of omdat ons eigen geld op het spel staat. Habsburgse rijk Krastev presenteert zijn essay als een déjà-vu ervaring. Hij vergelijkt de EU met het Habsburgse Rijk, dat zoals bekend in 1918 uiteenviel in nationale staten. En hij wijst op de ervaring met de Sovjet-Unie, ook al zo’n ingestort imperium. De inwoners van Oost-Europa hebben heel wat rijken zien instorten. Dat kan, nee zal, dus opnieuw gebeuren. Of toch niet?  Migratie Migratie is volgens hem het centrale vraagstuk voor de EU. Hij noemt die zelfs het  Europese 9/11….

De wraak van Poetin, Hubert Smeets
Europa , Politiek / maart 20, 2016

Is Rusland na de val van de Sovjet-Unie een ‘Europees’ land geworden? Waarom is de confrontatie tussen Rusland en het Westen zo heftig is geworden? Dat zijn vragen die al jaren spelen in de internationale politiek en die in Nederland een nieuwe urgentie hebben gekregen door het referendum over het associatie-akkoord van de EU met Oekraïne, dat ook over onze verhouding met Rusland blijkt te gaan. In zijn boek De Wraak van Poetin wil Hubert Smeets wil vooral verklaren waarom de ‘Europeanisering’ van Rusland na 1990 is mislukt en welke gevolgen dat heeft. Smeets analyseert het pad van Poetin dat het vervolg is op het mislukte Europese project dat onder Michail Gorbatsjov in gang werd gezet, maar onder Boris Jeltsin al vastliep. In plaats van een parlementaire democratie kwam er een presidentiële republiek, in plaats van  een tot compromissen bereide vrienden werden Rusland en de EU buren met een ingewikkelde verhouding, in plaats van een open markteconomie ontstond in Rusland een neofeodaal kapitalisme waarin de staat het laatste woord heeft. De lijn van Poetin was in vele opzichten een voortzetting, in sommige opzichten met meer succes, van eerder ingezette lijnen. Maar de geschiedenis, of het nu het schisma van de…

De ziekte van Europa, Guy Verhofstadt
Europa , Na 1945 , Politiek / november 2, 2015

Ooit werd het Ottomaanse rijk de zieke man van Europa genoemd. Nu is Europa de zieke vrouw van de wereld, achterblijvend op tal van gebieden. De diagnose wordt in dit boek gesteld door Guy Verhofstadt. De hyperenergieke leider van de liberalen in het Europees Parlement, gaat er hard in. De Europese Unie faalt op alle fronten: economisch, politiek en moreel. De politieke leiders van de EU zijn vergeten wat het doel was van het doel van de oprichters. In de eurocrisis schoven ze vooral de problemen voor zich uit. Een echte interne markt is er niet, ten nadele van werknemers en bedrijven. Op de komst van vluchtelingen is geen adequaat antwoord waardoor de EU de ‘doodgraver’ is geworden op de Middellandse Zee. In de internationale politiek is de EU een dwerg, die niet de militaire of politieke slagkracht heeft om crises aan de randen adequaat tegemoet te treden. De EU slaagt er zelfs niet in een semi-autocratische heerser als Victor Orbán bij de les te houden. Wat is de remedie? Patiënt Europa moet volgens Verhofstadt behandeld worden met een krachtig federaal medicijn. Hij stoft een vergeten grondwetsvoorstel uit 1952 af, waarin werd voorgesteld een Europese regering, parlement en leger te vormen….

Waagstuk Europa – Mathieu Segers
Europa / mei 18, 2014

Korte inhoud: Deze geschiedenis van de Europese integratie na de Tweede Wereldoorlog, met veel aandacht voor Nederland, werkt vooral ontnuchterend. Matthieu Segers wil de illusies rond dit project speelden en spelen opheffen en de kennis over de Europese integratie vergroten. Stelling van het boek: We moeten aanvaarden dat de Europese integratie niet rechtlijnig is en niet rationeel te begrijpen. Maar ook voor Nederland is Europa onmisbaar. Stijl: fraai, scherp, beeldend, analytisch, af en toe retorisch,. Geschikt voor: een redelijk breed in Europa geïnteresseerd publiek.

De kracht van het paradijs – Jonathan Holslag
Na 1945 / april 23, 2014

Korte inhoud: Een scherpe diagnose van de problemen waar Europa mee geconfronteerd wordt, inclusief een uitweg. De Belgische onderzoeker Jonathan Holslag gaat zonder taboes op stap om te beschrijven hoe de zaken ervoor staan en combineert idealisme met realisme. Stelling: Europa kan zich handhaven in de Aziatische eeuw. Stijl: Helder, zakelijk, af en toe een reportage element. Geschikt voor: Iedereen die Europa serieus neemt (en 550 pagina’s wil lezen)

Europa volgens utopisten
Europa / oktober 8, 2012

Europa was ooit saaaaiiiiii. Nu wekt Europa woede op, en dat niet alleen bij demonstranten die in Europese hoofdsteden de straat op gaan, maar ook bij zeer geleerde schrijvers. Twee recente geschriften tekenen de intensiteit, maar ook de armoede van het debat. De één is geschreven door de jonge columnist en commentator Thierry Baudet, de andere door twee politieke zwaargewichten, de Belgische ex-premier Guy Verhofstadt en de Duitser ex-revolutionair Daniel Cohn-Bendit. De eerste komt met een pleidooi tegen de Europese Unie en alles wat daarop lijkt, de twee anderen met een even hartstochtelijk betoog voor de Verenigde Staten van Europa.

Minotaurus aan banden – Arjan Vliegenthart
Europa / september 17, 2012

Korte inhoud: Kritiek vanuit socialistische hoek op de Europese Unie. Geschreven door SP-senator Arjan Vliegenthart. De achtergrond van het ‘over my dead body’ van Emile Roemer. Het Europese project moet weer een kwestie van samenwerking worden en niet van dwingende afspraken. Stelling van het boek: De Europese samenwerking is gekaapt door het internationale bedrijfsleven en politici die geen oog voor de burgers hadden. Stijl: Pamflet: kort, krachtig en eenzijdig. Geschikt voor: Eurofielen, eurosceptici en van alles daar tussen in.