Mussolini – Hans Woller

Hij kreeg de macht in handen, omdat de regering en de koning niet tegen de fascisten optraden. Hij hield de macht meer dan twintig jaar vast, verloor die even toen dezelfde koning hem ontsloeg na een rampzalig verlopen oorlog. Maar het was niet genoeg voor Mussolini. Met steun van zijn bondgenoot Nazi-Duitsland bleef hij in een deel van Italië heersen, tot het bittere einde. Je kunt Mussolini veel dingen verwijten, maar niet dat hij snel opgaf. Toch was hij niet de daadkrachtige politicus die iedere situatie beheerste, schrijft biograaf Hans Woller. Benito Mussolini was een twijfelaar, een man die afwachtte, die wikte en woog tot hij zijn belang kon doorzetten. Hij was ook iemand die compromissen kon sluiten en zijn radicale aard niet altijd volgde. Maar vaak genoeg deed hij dat wel, als hij de kans schoon zag, met desastreuze gevolgen in binnen- en buitenland. Mussolini lijkt vaak niet helemaal serieus genomen te zijn. Een schreeuwlelijk, die meer lawaai maakte dan dat hij kwaad aanrichtte. In de schaduw van Hitler leek hij een onbetekenende figuur. Als je dit boek hebt gelezen, of alleen al de hoofdstuktitels, denk je daar wel anders over. Mussolini was een totalitaire socialist en werd fascist….

See Naples & Die, Tom Behan
Misdaad / december 6, 2009

Het boek en de film Gommora van Roberto Saviano hebben de camorra, de criminele organisatie uit Napels en omgeving onder internationale aandacht gebracht. Saviano schildert een impressionistisch beeld van deze organisatie die de Siciliaanse maffia op allerlei vlakken naar de kroon steekt. Wie meer feiten wil kan terecht bij dit boek van Tom Behan. Hij beschrijft het ontstaan en de werkwijze van de camorra. De geschiedenis daarvan gaat terug naar de tijd van de Franse revolutie. Al in de negentiende eeuw werkte de politie samen met de camorra om de orde te bewaken.  

Malaparte – Franco Vegliani
Interbellum / oktober 11, 2009

“Toen de schrijver van ‘Kaputt‘ en ‘De huid’ zijn einde voelde naderen, had hij er behoefte aan enige opheldering over zijn leven te geven. De wire-recorder, die hij in zijn kamer liet opstellen, raakte defect. Toen dacht Malaparte aan de ‘Tempo’-redacteur Vegliani, die hij had leren kennen als een ernstig, betrouwbaar mens.” Zo begint de flaptekst van dit boekje van 160 pagina’s, waarin het leven van Curzio Malaparte beschreven wordt. En hij is het waard. Malaparte was zelf bijna een romanfiguur is die, als hij niet had bestaan, bedacht had moeten worden. Werkelijkheid en verdichting vermengen zich in zijn leven, net als in zijn werken, zonder moeite.

Gomorra – Roberto Saviano
Misdaad / maart 8, 2009

Misdaad is overal. Uiteraard in de handel in verboden verdovende middelen of in wapens. Maar ook in de illegale stort van vuilnis, maar ook in melk of in haute couture. Overal waar geld verdiend kan worden, is de misdaad. Niemand kan het stoppen. Dat is het beeld dat oprijst uit Gomorra, het portret dat journalist Robert Saviano schetst van de camorra, de maffia van Napels. Efficienter dan de Siciliaanse Cosa Nostra, innovatiever dan de andere concurrenten. Het is een beeld dat de romantiek van de maffia ondermijnt, maar op een sinistere manier toch romantisch is.

Verhalen uit het zuiden – Curzio Malaparte
Fictie / augustus 11, 2008

Onlangs op de kop getikt, twee verhalen van Curzio Malaparte in de bundel Verhalen uit het Zuiden. Bijzonder is dat het boek midden in de oorlog uitkwam. Het verscheen in 1943 bij Strengholt’s uitgeverij in Amsterdam. Van Malaparte zijn twee verhalen opgenomen: Eerste liefde en Groet Livorno van mij. Het eerste is een soort metaforisch verhaal over liefde met een wrede boodschap. Het tweede gaat over de Eerste Wereldoorlog. Het bloemrijk taalgebruik van Malaparte is herkenbaar. “Bij het aanbreken van den dag kwam het bevel tot den aanval. Wij liepen in looppas de mooie groene weide in. Plotseling viel Antenore voorover, met zijn gezicht in het gras. Ik sleepte hem achter den stam van een pijnboom en tilde zijn hoofd op. Hij glimlachte. Maar uit zijn mond kwamen golven vermiljoen bloed, als rijpe vruchten.”

De revolutieverzamelaar – Henk van Renssen
Interbellum / april 21, 2008

De jonge George Nypels was al een avontuurlijk type. Op veertienjarige leeftijd nam hij in zijn eentje de boot naar Londen. Hij verbleef er een nacht in de buitenlucht en keerde toen maar snel terug naar het veilige Nederland. Maar het buitenland bleef lonken. Tussen 1918 en 1924 reisde hij Europa rond, op zoek naar revoluties en onrust. Hij was als ‘reiscorrespondent’ van het Algemeen Handelsblad ooggetuige en scherp observator van gebeurtenissen in onder andere Duitsland, Turkije, Polen, Hongarije, de Sovjet-Unie en Italië. Hij wilde er zelf bij zijn en probeerde, met wisselend succes, de hoofdpersonen te spreken te krijgen. In schilderachtige reportages deed hij verslag van zijn bevindingen.

De Huid, Curzio Malaparte
Tweede Wereldoorlog / januari 1, 2008

De Huid is het bizarre, onrustbarende, gruwelijke en parodoxale verhaal van de bevrijding van Italië door de Amerikanen, opgetekend door de voormalig oorlogscorrespondent Curzio Malaparte. Het staat vol met de meest wonderlijke en ongeloofwaardige verhalen en is meer fabel en allegorie dan verslaglegging. En dat ook nog eens meer dan bloemrijk weergegeven. Malaparte voert ons mee langs achterbuurten van Napels met zijn jeugdige prostituees, de dinerzaal van een Amerikaanse generaal, zijn eigen villa op het eiland Capri, jeugdige homoseksuele verzetstrijders die er vreemde rituelen op na houden.

The Art of War – Niccol
Algemeen / augustus 16, 2006

Het grootste nut van dit boek op dit moment is als een historische handleiding bij het computerspel Rome Total War. Machiavelli laat in zijn krijgskundige verhandeling de huursoldaat Fabrizio Colonna in zogenaamde dialogen werkelijk alles vertellen over de voor- en nadelen van de phalanx, de princeps, triari, hestati en veliti. Ook al is het werk vele eeuwen later geschreven, Colonna houdt zijn gehoor voor dat het beste dat militairen kunnen doen is de wegen van de oudheid volgen, met name die van de Romeinen.

Techniek van de staatsgreep – Curzio Malaparte
Interbellum / mei 14, 2006

Staatsgrepen, putches, revoluties en coups waren er genoeg in de jaren twintig en dertig. Rusland, Italië, Polen en natuurlijk Duitsland waren er het toneel van. Maar een staatsgreep kan net zo makkelijk in Zwitserland of Nederland plaats vinden, schreef de Italiaanse journalist Curzio Malaparte in dit essay uit 1931. Want de staatsgreep is vooral een technisch probleem en niet afhankelijk van de toestand in een land, aldus Malaparte. Daarmee keerde Malaparte zich lijnrecht tegen de marxistisch-leninistische uitleg van de revolutie. Die ging ervan uit dat de toestanden voor de arbeiders steeds slechter zou worden door imperialisme en oorlog. Na lang genoeg getergd te zijn zouden de massa’s in opstand komen. Maar Malaparte wijst op de doorslaggevende rol van Trotski in de Russische oktoberrevolutie van 1917. Trotski zette door waar andere bolsjewieken aarzelden.

Kaputt – Curzio Malaparte
Tweede Wereldoorlog / mei 8, 2006

Kaputt is het schitterende relaas van de Italiaanse oorlogscorrespondent Curzio Malaparte van de Tweede Wereldoorlog. Hij reisde door Finland, Roemenië, Polen, de Oekraïne en Italië. Hij sprak met nazi’s, joden, diplomaten, echtgenotes van diplomaten en militairen. Deze verhalen zijn surrealistisch, wreed, poëtisch en toch ook realistisch. De hoofdstukken heten naar dieren: de paarden, de ratten, de honden, de vliegen, de rendieren, de vogels. De paarden waren vastgevroren in een meer in Finland. De honden zochten hun voedsel onder de tanks. De verhalen van Malaparte in Kaputt zijn onvergetelijk. Malaparte schreef ook De Huid, over de bevrijding van Napels, de Techniek van de Staatsgreep en je vindt hier een bespreking van een merkwaardige biografie van deze opvallende figuur.