Oordeel zelf – Coen Simon
Filosofie / mei 28, 2017

Opvallend veel bijdragen aan het publieke debat gaan tegenwoordig over dat debat. Praten we wel goed met elkaar? Is er wel een echt debat of is er alleen maar polarisatie en gescheld? Ook filosoof en schrijver Coen Simon buigt zich over dat soort vragen in deze bundeling van korte stukjes. Hij gaat onder meer in op het effect van diverse media en de discussie over de rol van experts en journalisten. Van de laatste beroepsgroep heeft hij geen hoge dunk: journalisten stellen zich te veel op als medespeler en te weinig als toeschouwer. Met als dieptepunt Frits Wester die de persconferentie van Mark Rutte overnam en uit een uitgelekt kabinetsstuk ging voorlezen. De journalist grijpt naar de macht en de amusementswaarde van politiek nieuws ontmenselijkt de politici, aldus Simon. De invloed van internet en sociale media komt uiteraard aan bod. “We zijn verdwaald in een zee van informatie,” schrijft hij. Toch willen weinig mensen terug naar de tijd voor internet. Simon sombert wat af, maar dat doet hij op opgewekte toon. Hij voert onder andere de kunst en de kunstkritiek aan als nieuwe vormen van debat en zingeving. Maar dan niet met de simplificerende sterren of ballen, die de discussie…

Melancholie van de onrust – Joke Hermsen
Filosofie / april 16, 2017

Opnieuw beginnen, daar ligt de hoop van de mens in deze ‘donkere tijden’. Met intuïtie, creativiteit, inlevingsvermogen, liefde en sensitiviteit kan de mens de melancholie die nu collectief en individueel woekert tegengaan. In een tamelijk somber essay van filosoof Joke Hermsen, geschreven voor de Maand van de Filosofie, is dat het hoopvolle slot (sorry voor de spoiler). Ze analyseert in iets minder dan 150 pagina’s de melancholie, die half-sombere, half-opgewekte stemming.  Zij kan negatief uitslaan, en dan uitmonden in lethargie, maar ze kan ook positieve gevolgen krijgen en zorgen voor creatieve inspiratie. Door de eeuwen heeft de melancholie een wisselvallige reputatie gekend. Bij de Grieken werd de melancholie (letterlijk: zwarte gal) omarmd, in de Middeleeuwen werd ze verguisd want ze leidde tot ledigheid. in de renaissance werd ze herontdekt en in de kapitalistische samenleving weer in de ban gedaan want in strijd met het vrolijke consumeren en produceren. Melancholie wordt nu vooral gediagnosticeerd als depressie en bestreden met pillen in plaats van met kunst en liefde, zoals Hermsen liever zou zien.   Gemeenschap Hermsen is, net als bijvoorbeeld Bas Heijne in Staat van Nederland, overtuigd van het ontbreken van verbanden in de huidige samenleving. Dat draagt bij aan de huidige tijdgeest:…

De stad is van ons, Dyab Abou Jahjah
Nederland , Politiek / april 24, 2016

  In de Lage Landen is een grote discussie uitgebroken over het werk en de opvattingen van Dyab Abou Jahjah, de voormalige voorman van de Arabisch-Europese Liga. Zijn komst naar uitgeverij de Bezige Bij leidt tot controverse . Verschillende auteurs, zoals Leon de Winter, willen niet met hem in een fonds zitten. Ze vinden hem een antisemiet . Of dat zo is, ga ik in dit stuk niet beoordelen. Daarvoor zou ik meer uitlatingen en uitspraken van Abou Jahjah moeten bekijken. Hier bespreek ik zijn laatst verschenen boek,  uitgegeven in België. De stad is van ons is een beknopt werkje uit 2014 met een scherpe soms controversiële inhoud, maar niet een die buiten de perken is van het huidige debat. De auteur ziet de voedingsbodem voor een revolutie in de steden van de Lage Landen waar minderheden samen uitgroeien tot een meerderheid, maar die door delen van de autochtone bevolking niet voor vol wordt aangezien.Hij verwerpt het concept van integratie: die neemt volgens hem twee vormen aan, de rechtse is een etnische zuivering, de linkse een culturele zuivering. Migranten moeten weg of hun cultuur opgeven,  dat is de keus. In die situatie is het niet zo verwonderlijk dat sommigen vluchten…

Political Realism – Jonathan Rauch
Theorie / mei 17, 2015

De rokerige achterkamer waar politici hun deals sloten is uit de gratie geraakt. Na de aanval van Pim Fortuyn op de traditionele vorm van politiek is het schimpen op deze manier van politiek bedrijven populair. En ook al willen partijen niet meer geassocieerd worden met de regentenmentaliteit die zo lang de Nederlandse politiek bepaalde, is de kritiek zeker niet verstomd.

Vuur en as, Michael Ignatieff
Algemeen / januari 5, 2014

Korte inhoud: Dit zijn de ‘analytische memoires’ van een intellectueel die in de politiek verzeild raakt. Hoogleraar mensenrechten en politiek Michael Ignatieff wordt gevraagd zich in de Canadese politiek te mengen, wordt partijleider van de Liberalen, maar zijn carrière eindigt uiteindelijk als een mislukking. Hij probeert uit zijn ervaringen algemene lessen te trekken. Stelling: Democratie is het beste, ondanks alles.  Stijl: Beschouwend en beschrijvend. Waardering: Geschikt voor: politieke junkies en politiek-haters.

De jonge Fortuyn – Leonard Ornstein
Nederland / mei 4, 2012

Gastrecensie: Bas Soetenhorst Als je afgaat op wat Pim Fortuyn in interviews en in zijn boeken heeft beweerd, moest zijn vader zich na de oorlog verantwoorden voor de bijzondere rechtspleging. Zijn lievelingstante was van adel. Hij was het lievelingetje van zijn moeder. Op het Mendelcollege in Haarlem was hij voorzitter van de debatingclub. Op persoonlijk advies van toenmalig KVP-voorman Norbert Schmelzer ging hij in 1967 sociologie studeren. Als student kreeg hij van zijn vader een voor die tijd forse maandelijkse toelage van zevenhonderd gulden. Hij speelde een vooraanstaande rol als studentenleider en was innig bevriend met voorman Ton Regtien. Hij wilde nooit lid worden van de CPN en toen zijn broer Joos bij een auto-ongeluk overleed, moest hij hem identificeren. In De jonge Fortuyn toont zijn biograaf Leonard Ornstein aan dat het allemaal onzin is. Fortuyn maakte een sprookjesachtige wereld van zijn verleden. Hij creëerde zijn eigen Efteling, waarin hij een loopje nam met de waarheid.  

De Poetinshow – Kysia Hekster
Na 1945 / maart 19, 2012

Korte inhoud: Het Rusland onder Poetin is een schijnvertoning. Rusland is in feite een corrupt, niet democratisch land waar de burgers weinig rechten hebben. Dit boek wil het dagelijks leven van normale Russen laten zien, en dat stemt niet vrolijk. Stelling van het boek: Poetin deugt niet, het is logisch dat er verzet tegen hem is. Stijl: Journalistiek, helder, persoonlijk. Geschikt voor: Rusland-fans en Rusland-haters.

Moeten wij van elkaar houden? – Bas Heijne
Algemeen / juli 5, 2011

Een van de meest indringende gebeurtenissen die Bas Heijne de laatste tijd zag, was het doodschieten van een kariboe door Sarah Palin. Het was onderdeel van een tv-serie waarin Palin als een gewone, volkse vrouw werd geportretteerd. Maar dit was niet meer zomaar een jacht, Palin richtte haar geweer op de ‘morele superioriteit’ van al haar tegenstanders. En dat is misschien ook wel een beetje terecht, want die morele superioriteit is maar al te vaak gebaseerd op het ‘zwelgen’ in het geloof in eigen goedheid. Palin heeft dus gelijk, aldus Bas Heijne. Op zijn minst een beetje, want dit is natuurlijk geen onvoorwaardelijke liefdesverklaring aan Sarah Palin en haar Amerikaanse vorm van populisme. Maar in ieder geval hebben haar progressieve tegenstanders ook niet helemaal gelijk met hun verontwaardigde antwoorden vanuit de ivoren toren van het linkse gedachtegoed.

Uruzgan, Christ Klep
Na 1945 / juni 19, 2011

Nederland had nooit moeten beginnen aan de missie in Uruzgan, als de omstandigheden in Afghanistan de doorslag hadden gegeven. Maar de Nederlandse rol in de Navo en de verhouding met de Verenigde Staten waren belangrijker. Dat is de stelling van militair historicus Christ Klep. Op zich is het niet zo opzienbarend en deze conclusie was natuurlijk al te trekken op het moment dat de regering en Kamer beslisten.

Blufpoker – Geert-Jan Knoops
Algemeen / mei 29, 2011

Zelden heb ik een boek gelezen met zo veel warrige formuleringen, fouten en onduidelijkheden als Blufpoker, een boek van advocaat Geert-Jan Knoops over internationaal recht. Wie denkt dat een topjurist alsKnoops zorgvuldig redeneert en feiten voor publicatie controleert, komt bedrogen uit. De hoge frequentie van storende missers en het ontbreken van een samenhangend betoog zijn fnuikend voor dit boek over een belangrijk onderwerp. Kern van het betoog is dat internationaal recht volgens Knoops 'een speelbal' van de politiek is. Hij doet alsof dit een grote ontdekking is, terwijl het een constatering is die aan de basis ligt van het bestuderen van de internationale politiek. Daarin is macht en niet het recht uiteindelijk doorslaggevend.