Radicale verlossing – wat terroristen geloven – Beatrice de Graaf

In een flatje, op de bank met uitzicht op een flatscreen: het lijkt alsof je leven in orde hebt, maar bij een aanzienlijke groep meestal jongere moslims in Nederland knaagde het. Ze vonden dat ze hun leven verkeerd hadden ingericht, dat ze niks deden terwijl er een groot onrecht gaande was. En er was een schitterende kans om dat totaal te veranderen, door naar Syrië of Irak te gaan, of later naar het kalifaat van Islamitische Staat.   Beatrice de Graaf, de bekende historicus, heeft in haar nieuwe boek zich gericht op de allerjongste geschiedenis. Ze heeft in dit boek de levensverhalen van 23 terroristen opgetekend, waarvan sommigen nog vast zitten. Ze sprak jihadistische terroristen uit Nederland en Indonesië, maar ook extreem-rechtse terroristen in Nederland. Ook komt een aantal mensen uit Syrië zelf ter sprake. Die levensverhalen vormen de kern van dit boek. Daaromheen heeft ze een theorie ontwikkeld rond het thema van de radicale verlossing.  Die theorie moet de stap die sommigen hebben gezet om over te gaan tot terroristische acties verklaren. Radicale verlossing belooft namelijk veel. Die verlossing bestaat uit drie stappen of fases: de eerste is het gevoel tekort te schieten of zelf een tekort te ondergaan. De…

Laura H. – Thomas Rueb (signalement)
Al Qaida en aanverwanten , Terrorisme / december 24, 2019

Een goed boek lees je altijd te laat. En nooit te laat. Daarom toch nog een korte bespreking van Laura H., het boek van NRC*-journalist Thomas Rueb. Laura H. was het meisje uit ‘Sweet Lake City’ (Zoetermeer) dat naar het kalifaat van Islamitische Staat vertrok en daar op spectaculaire wijze uit ontsnapte. Het verhaal van haar vlucht werd wereldnieuws via een interview op de Koerdische tv. Dit boek vertelt hoe een losgeslagen meisje uit een voorstad van Den Haag naar Syrië, en later Irak, ging, hoe het haar daar verging en hoe ze later in Nederland werd opgesloten en berecht. Haar man, die haar in Nederland en in het kalifaat mishandelde, bleef achter. Hoe ze precies uit het kalifaat ontkwam, is een belangrijk deel van het plot in dit boek. Schimmige zaakjes Dit boek vertelt het verhaal van H. in indringend detail. Dat gaat  van het eten, de geuren, het licht, tot de gevoelens van eenzaamheid en verbondenheid en de seks. Dit gaat over Laura H. en haar directe omgeving, haar gescheiden ouders. Wie meer over IS, Syriëgangers of radicalisering in het algemeen wil lezen, moet naar een ander boek uitwijken. Omgekeerd kan je dit boek heel goed zien als…

De jihadkaravaan, Montasser Alde’emeh en Pieter Stockmans

Eindeloze discussies worden gevoerd over de vraag waarom jongeren in West-Europese landen radicaliseren. Is het de onweerstaanbare aantrekkingskracht van de islamistische ideologie, of zijn uitsluiting en discriminatie de oorzaak? Het antwoord is minder eendimensionaal dan vaak wordt voorgesteld. Om zo’n ontwikkeling beter te doorgronden is het boek van radicaliseringsexpert Montasser Alde’emeh en journalist Pieter Stockmans een zeer goed hulpmiddel. Het boek De Jihadkaravaan is vooral het zeer persoonlijke en emotionele verhaal van Montasser, die werd geboren in een Palestijns vluchtelingenkamp in Jordanië en opgroeide op de boerderij van zijn vader in België. Hij radicaliseerde, al heette dat misschien toen nog niet zo, vanaf 12 september 2001, een dag na de aanslagen in New York en Washington. Wat vond hij, een 12- jaar oude Palestijn en moslim daarvan, was de vraag op school, met nadruk aan hem gesteld. Hij viel, zo als hij het noemt, in de kloof tussen Oost en West, die al eerder op subtiele en minder subtiele manieren was geschapen. Thuis werd de kloof uitgediept door de tien minuten ‘ochtendhaat’; de uitzendingen van Al Jazeera waarin de moslims als slachtoffer van westerse misdaden werden voorgesteld. Aanvankelijk was zijn extremisering nogal ongericht: alles wat verzet bood was goed. Hij…

Isis, Inside the army of Terror, Michael Weiss en Hassan Hassan

De Verenigde Staten is al meer een decennium in oorlog met de Islamitische Staat en zijn voorgangers. Daarom is de verbazing die er eind 2014 opstak over de strijd met IS (of ISIS) merkwaardig, noteren Hassan Hassan en Michael Weiss in hun boek ISIS, inside the army of Terror. Wat is de context waarin IS zijn successen kon behalen? De auteurs benadrukken twee zaken, die met elkaar samenhangen. IS belichaamt het revanchisme van de soennieten die na de inval in Irak in 2003 naar de zijlijn werden gedreven. IS drijft op de angst van soennieten voor de sjiieten. Daarbij werd IS gesteund door vele voormalige officieren van het leger van Saddam Hussein. Hij had geprobeerd het militante islamisme onschadelijk te maken door zelf meer islamitisch te worden. Maar zoals anderen hebben ervaren is het gevaarlijk om met het islamisme te flirten. IS is de onechte en extremere zoon van Hussein, die ook al de sjiieten bestreed. Steun voor jihadisten in Irak kwam er ook van buurland Syrië. Bashar al-Assad steunde Al Qaida in Irak met het doel de VS af te schikken en om de aandacht af te leiden.  Toen in 2011 de revolutie in dat land uitbrak, deed Assad…

De oorlog van ISIS, Judit Neurink

  Nu Islamitische Staat met aanslagen in Parijs, Beiroet en de Sinaï toeslaat is het zaak de kennis over ‘de vijand’, zoals Mark Rutte IS noemt, te vergroten. Probleem is dat er veel onbekend is over IS. Boeken over IS beginnen standaard met een verantwoording over de keuze voor de term om de beweging aan te duiden: IS, ISIL of ISIS (boeken die de term Daesh gebruiken ben ik nog niet tegengekomen). Maar misschien zou het beter zijn als ze eerst uitleggen wat we niet weten.   Maar juist het niet-weten maakt dit uiteraard een spannend onderwerp. Daar kunnen auteurs heel verschillend mee omgaan: zo veel mogelijk opschrijven wat er wel bekend is, al gebeurt dat vooral van buitenaf, of om een pijp op te steken en te proberen met analyse de verwarring te beperken. Het boek van correspondent Judit Neurink is overwegend een journalistiek verslag, vol met citaten van mensen die werden geconfronteerd met Islamitische Staat, (ze gebruikt de term ISIS omdat het merendeel van de moslims IS geen islamitische staat vindt). Het is een toegankelijk werk geworden, met veel menselijke verhalen, dicht bij de grond. Het geeft een duidelijk, zij het beknopt overzicht van de wordingsgeschiedenis van IS. De…

IS – Staat van Terreur – J. Stern en J.M. Berger
Al Qaida en aanverwanten / mei 2, 2015

Korte inhoud: Beschrijving van de opkomst en achtergrond van Islamitische Staat, de meest extreme terroristische beweging die de wereld kent. De nadruk ligt op de beschrijving van hoe IS zichzelf presenteert aan de buitenwereld door propaganda en ideologie.   Stelling van het boek: IS onderscheidt zich door de publieke wreedheden en het eindtijddenken. Stijl: Eerder journalistiek dan wetenschappelijk. Behoorlijk wat herhaling. Geschikt voor: Iedereen die iets meer wil weten over IS dan in de kranten staat.  

Killing Mr Lebanon
Na 1945 / maart 9, 2012

Korte inhoud: Een reconstructie van de moord op Rafik Hariri, de Libanese zakenman-politicus in 2005, met veel aandacht voor de aanloop naar de aanslag en de gevolgen. Biografie, uitleg van het politieke landschap. De rol van Syrië en met name Bashar al-Assad wordt uitvoerig belicht. Stelling van het boek: De moord op Hariri veranderde het Midden-Oosten. Stijl: Afwisseling van spannende episodes met meer beschrijvende en analyserende stukken. Geschikt voor: Libanon-gangers, Midden-Oostendeskundigen, liefhebbers van politieke thrillers, en zeer actueel vanwege Syrië. Waardering: