Verraad, dat is misschien wel erger dan moord en doodslag. Misdaden gepleegd door vijanden, die zijn te verwachten. Maar verraad pleegt iemand die je op een of andere manier vertrouwt, het komt onverwacht. En het draagt een grote last. Niet voor niets heeft Dante de negende en laagste cirkel van de hel voor de verraders gereserveerd. Verraad staat centraal in twee recente boeken: het al veelbesproken Het verraad van Anne Frank, geschreven door de Canadese schrijver Rosemary Sullivan, en De verraadster van Erik Schaap. Beide spelen in de tijd van oorlog en bezetting en dat zet het thema van het verraad extra scherp neer. Was verraad toen erger omdat de gevolgen zo dramatisch waren of moeten we juist enig begrip opbrengen voor de verraders die met het verklikken van anderen misschien hun eigen leven probeerden te redden? Verraad is ook een fundament voor totalitaire regimes. Netwerken van informanten en het ondermijnen van het alledaagse vertrouwen tussen mensen zijn essentiële elementen van dergelijke systemen. Je kunt je niet verschuilen, is de boodschap. Nergens ben je buiten het blikveld van de staat, want die wordt geïnformeerd door je buren, je kinderen of echtgenoot. Het is dus niet vreemd dat er ook een…
