Van het vagevuur in de hel

januari 14, 2012

vagevuurKorte inhoud: Een onschuldige Koerdische Syriër wordt eerst door Al Qaida en later jarenlang door de Amerikanen in Guantánamo Bay gevangen gehouden, gefolterd. Een autobiografisch relaas, dat dicht bij de gebeurtenissen blijft.
Stelling: De Amerikaanse regering is bijna net zo fout als Al Qaida.
Stijl: ‘Ik vertel je wat er is gebeurd’
Geschikt voor: liefhebbers van echt gebeurde horrorverhalen
Waardering: 3sterren

De samenvatting van dit boek zit in de ondertitel. ‘Ik werd gefolterd door Al Qaeda en opgesloten in Guantánamo’, luidt die en dat is in de volgende 230 pagina’s te lezen.
Het is het verhaal van iemand die in de ‘War on terror’ is vermalen, deels door eigen naïviteit, maar meer nog door de achterdocht, wantrouwen, gebrek aan rechtszekerheid, en negeren van fundamentele rechten van Al Qaida (waarvan dat niet echt verwonderlijk is) en door de Verenigde Staten (die beter zou moeten weten en doen).
Een familieruzie brengt de jonge Janko er toe om vanuit de Verenigde Arabische Emiraten naar Afghanistan te vluchten. Van daar uit wil hij naar Europa reizen. Maar hij valt in handen van de Taliban en komt in een trainingskamp van Al Qaida terecht. Hij zegt dat hij niet wist dat er in Afghanistan gevochten wordt.
Hij wordt aangezien voor een spion van Israël en de Verenigde Staten en wordt vreselijk gefolterd.
Op een video legt hij, onder dwang, een bekentenis af, dat hij een spion en verrader is. Hij wordt in de gevangenis in Kandahar opgesloten.
De inval van de Amerikanen in 2001 verbetert de toestand voor hem niet. Aanvankelijk lijkt hij vrij te komen, maar de Amerikanen vertrouwen hem niet, nadat de video was opgedoken, en voeren hem af naar Guantánamo Bay. Het geluid van de video was verwijderd, maar hoe dat precies zit wordt niet duidelijk.
Wat niet in het boek staat, maar wel in de aanklacht die Janko veel later indiende, dat hij ‘bekende’ lid te zijn van Al Qaida en op de hoogte was van de zogenaamde samenwerking met de Iraakse dictator Saddam Hussein. Dat was natuurlijk een verhaal dat de Amerikanen graag wilde horen.

Janko beschrijft zijn verblijf in Guantánamo zeer uitgebreid. De mentale kwelling daar is erger dan de fysieke van Al Qaida en de Taliban, schrijft hij ergens.
Hij zit er tussen twee vuren: zijn medegevangenen beschouwen hem als een Israëlische of Amerikaanse spion en de Amerikanen verdenken hem ervan een terrorist te zijn.
Maar het contact met de militairen en een deel van de medegevangenen verbetert geleidelijk. Maar Janko lijkt steeds meer te lijden onder het gevangenisregime. Hij ontwikkelt een buitengewoon kort lontje en kan om het minste of geringste in dramatische woedeaanvallen uitbarsten, compleet met zelfmoordpogingen, (17 volgens de aanklacht) en aanvallen op de bewakers.

Op den duur krijg je als argeloze lezer zelfs het idee dat Janko relatief mild bejegend wordt voor zijn gewelddadige acties. Maar meer en meer wordt hij ook als een slachtoffer dan als een dader gezien.
Uiteindelijk wordt hij vrijgesproken. België is bereid hem op te nemen, waardoor hij Guantánamo na zeven jaar kan verlaten.

Dit is een uitzonderlijk verhaal van een naïef persoon die tussen de raderen van grotere machten bekneld raakt. Het geeft een inkijkje in de werking van Guantánamo, waar de humor ondanks alles niet ontbreekt. Zelfs seks tussen gevangenen en bewakers, op vrijwillige basis, kwam voor. Ook de ontwikkeling van het kamp, van een geïmproveerde situatie tot een meer normale gevangenis, wordt beschreven. In hoeverre de ervaringen van Janko model staan voor die van de andere Guantánamo-gevangenen wordt echter niet duidelijk.

Abd Al Rahim Abdul Rassak Janko, Van het vagevuur in de hel.  ‘Ik werd gefolterd door Al Qaeda en opgesloten in Guantánamo’ (2011)

(Visited 322 times, 1 visits today)

Geen reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.