Nederland had nooit moeten beginnen aan de missie in Uruzgan, als de omstandigheden in Afghanistan de doorslag hadden gegeven. Maar de Nederlandse rol in de Navo en de verhouding met de Verenigde Staten waren belangrijker. Dat is de stelling van militair historicus Christ Klep. Op zich is het niet zo opzienbarend en deze conclusie was natuurlijk al te trekken op het moment dat de regering en Kamer beslisten.
Een helikopter in de nacht, een stuk of wat in het donker geklede, zwaarbewapende mannen die een huis binnenvallen en daar hun doelwit uitschakelen. Dood of levend. Kill or capture. Dat gebeurde er met Osama bin Laden en dat gebeurde met vele honderden, zo niet duizenden personen in Irak en Afghanistan in de afgelopen tien jaar. De nachtelijke invallen en andere acties van speciale eenheden in Irak zijn onderwerp van het boek van BBC-journalist Mark Urban. De Britse activiteiten staan centraal, maar het gaat over meer. In feite geeft hij een evaluatie van de complete Britse aanwezigheid in Irak.
Het Tahrir-plein heeft een iconische plek veroverd door de wekenlange protesten die uiteindelijk leidden tot het vertrek van president Hosni Mubarak. Daarvoor was Egypte niet een land dat overmatig aandacht kreeg in de wereldpers. Hoe kan het dat daar schijnbaar plotseling een revolutie uitbrak? Een antwoord kan gezocht worden in het boek van Alexander Weissink, oud-correspondent van NRC Handelsblad en Het Financieele Dagblad. Maar ook al biedt het mooie verhalen, helemaal bevredigend is het niet.
Met zijn open boord, baardje en eenvoudige pakken is president Mahmoud Ahmedinejad van Iran een vaste speler op het wereldtoneel geworden. Populair bij de aanhang van Hezbollah en dergelijke groeperingen, verafschuwd, gehaat en gevreesd door vele anderen. Op de eerste pagina van deze biografie van Ahmadinejad wordt een anekdote verteld die duidelijk moet maken dat Ahmadinejad een onbetrouwbaar heerschap is. Hij vertelde ooit dat zijn vader in 1993 om het leven was gekomen. Maar in werkelijkheid overleed zijn vader in 2006, een jaar nadat de zoon president was geworden. Volgens de schrijvers past dit bij ‘de raadselachtige aard van de nucleaire sfinx’. Mooie woorden, misschien, maar wat worden wij er wijzer van?
Iemand moet Osama bin Laden toch opsporen? Waarom ik niet, dacht journalistJere van Dyk. Hij trok in 2007 naar het grensgebied van Afghanistanen Pakistan. Hij had al veel ervaring in die gebieden, dus hij dachtdat hij de risico´s inkon schatten. Hijeet het eten van de Afghanen, spreekt zo goed en kwaad als het gaat hun taal, kleedt zich niet meer westers. Als voorbereiding voor zijnechte tocht bezoekt hij drie keer de Taliban. Hij legt contacten entreft alle voorbereidingen voor een langere reis. Hij wilTaliban-commandant Abdullah ontmoeten. Maar de tocht loopt niet zoalshij verwacht. Hij wordt ontvoerd, samen met een aantal assistenten.Ze worden opgesloten. Ze verkeren in onzekerheid, zelfs in doodsangstover hun lot. Dit boek is dat het geschreven is als een dagboek, zonderkennis achteraf. De lezer leeft mee met de gebeurtenissen, die nietspectaculair maar wel spannend en zeer beklemmend zijn. Hijwordt fysiek niet mishandeld. Maar geestelijk is het een zeer zwaretijd. Hij heeft het voordeel dat hij, ondanks zijn 62 jaar, in goedeconditie is. Doorwie hij ontvoerd is, met welk doel, en welke rol zijn ontvoerders, deTaliban-commandant Abdullah en zelfs zijn medegevangenen spelen isvoor hem duister. Zijn tolk vertrouwt hij ook niet helemaal. Wiespant met wie samen? In die zin is…
In Texas stonden ze ervoor in de rij, maar in Europa werden de memoires van George W. Bush met de nodige scepsis ontvangen. Gerhard Schröder, tegenwoordig verbonden aan het Russische energieconcern Gazprom maar destijds de Duitse bondskanselier, zei dat Bush over hem onwaarheid had gesproken. Een medewerker van Schröder voegde eraan toe dat het moeilijk was om iets af te spreken met de Amerikaanse president. Diens intellectuele niveau was daarvoor te laag. In zijn memoires probeert Bush het beeld te corrigeren dat hij een volstrekte anti-intellectueel was. Met de Republikeinse strateeg Karl Rove ging hij een wedstrijd aan wie in een jaar het meeste boeken zou lezen. Bush las 95 boeken met in totaal 37.343 bladzijden en verloor toch.
Pauw en Witteman zijn er geweest, de NOS, NRC Handelsblad maar ook de Viva en de Libelle. Bijna ieder medium heeft in de vier jaar dat Nederlandse militairen in de Afghaanse provincie Uruzgan actief waren, wel een embedded journalist daar heen gestuurd. Embedded moet je bijna letterlijk nemen. Journalisten krijgen van de militairen reis, logies en onderkomen en kunnen ‘van binnenuit’ verslag doen. Dat deed ook journalist Joeri Boom, voor onder andere De Groene Amsterdammer en Algemeen Dagblad. Maar hij was er niet tevreden over. Hij schreef de frustratie van zich af in een stevig en vlot geschreven boek. Daarin doet hij nog een keer verslag van zijn reizen naar Uruzgan. Hij beschrijft zijn eigen twijfels, zijn fascinatie voor het krijgsbedrijf, zijn gedachten over wat hij aan het doen is, zelfs zijn huiselijke beslommeringen. Op een pagina kan de lezer negentien keer het woord ‘ik’ of een afgeleide daarvan lezen. Strikt genomen gaat dit boek dan ook niet over Afghanistan, niet over Uruzgan, niet over de Nederlandse missie in Uruzgan, niet over de journalistiek over de Nederlandse missie in Uruzgan, maar over Joeri Boom in en om Uruzgan.
Het Midden-Oosten wordt vaak als een hopeloos deel van de wereld gezien. Cultuur, religie, politiek, geografie en economie lijken op een noodlottige manier op elkaar in te grijpen. Stagnatie, geweld, en onderdrukking zijn daarvan de uitkomst. De Amerikaanse journalist Neil Macfarquhar schetst een ander beeld. Zonder te rooskleurig te worden gaat hij op zoek naar mensen die veranderingsgezind zijn. En hij beschrijft ook de beperkingen waar ze aan onderhevig zijn.Dit is typisch zo’n boek waarin een correspondent terug kijkt op zijn eigen activiteiten, de leukste en boeiendste verhalen nog eens naar voren haalt en afstand neemt van het dagelijks nieuws.
Dit boek begint met een wezenlijke vraag: Is de schrijver wel de juiste persoon is om over Henry Kissinger te schrijven? De Brit Alistair Horne is de auteur van een reeks boeken over Frankrijk. Verder is hij bevriend met het onderwerp van zijn boek, die hij leerde kennen toen hij met de biografie van een Britse premier bezig was. Horne werd gevraagd de ‘officiële’ biografie over Kissinger te schrijven, maar stelde zelf voor om het werk te beperken tot 1973, het jaar van onder meer de Vietnam-akkoorden, de verdere toenadering tot China en de Sovjet-Unie, en de Yom-Kippur oorlog in het Midden-Oosten, terwijl in de Verenigde Staten de Watergate-affaire losbarstte . Het was zacht gezegd een bewogen jaar.
James Kennedy is een van de bekendste historici in Nederland. Met een vast podium in het Historisch Nieuwsblad en regelmatige media-optredens is hij een ware concurrent van Maarten van Rossem. Hij is geboren en opgegroeid in Amerika en hij buit dat relatieve voordeel maximaal uit. Ook in deze bundel van lezingen, hoofdstukken en opinieartikelen schrijft hij over zijn persoonlijke achtergrond en trekt hij regelmatig vergelijkingen tussen de Verenigde Staten en Nederland. Ook een ander deel van zijn afkomst steekt hij niet onder stoelen of banken. Hij is een gelovig christen. De hoofdstukken over religie beslaan een derde van deze bundel.
