Karrensporen/ Arsenaal – Brands
Algemeen / mei 25, 2014

Korte inhoud: Twee bundels met artikelen uit de afgelopen tientallen jaren van emeritus hoogleraar Maarten Brands. Een deel richt zich op de geschiedschrijving, de ‘theoretische geschiedenis’, een op internationale zaken. Stelling van het boek: De geschiedenis kan ons iets leren, als we willen. Stijl: Scherp, analytisch. Waardering: Geschikt voor: Mensen die niet bang zijn voor lastige vragen en lastige antwoorden.  

Waagstuk Europa – Mathieu Segers
Europa / mei 18, 2014

Korte inhoud: Deze geschiedenis van de Europese integratie na de Tweede Wereldoorlog, met veel aandacht voor Nederland, werkt vooral ontnuchterend. Matthieu Segers wil de illusies rond dit project speelden en spelen opheffen en de kennis over de Europese integratie vergroten. Stelling van het boek: We moeten aanvaarden dat de Europese integratie niet rechtlijnig is en niet rationeel te begrijpen. Maar ook voor Nederland is Europa onmisbaar. Stijl: fraai, scherp, beeldend, analytisch, af en toe retorisch,. Geschikt voor: een redelijk breed in Europa geïnteresseerd publiek.

Handelaren des doods – Andrew Feinstein
Na 1945 / december 26, 2011

Honderden pagina’s lang beschrijft Feinstein op levendige manier de schimmige wereld van de wapenhandel. Hij begint in de jaren zeventig. Bekende wapenhandelaren als Viktor Bout, maar ook veel onbekende figuren komen er in voor. Ook Nederlandse handelaren en uiteraard prins Benhard. Feinstein legt zichzelf weinig beperkingen op: het gaat over de aankopen van kalasnikovs door Afrikaanse rebellen, de miljardenaankopen van Arabische koninkrijken en de manier waarop het Pentagon veel te veel betaalt voor wapens die minder kunnen dan in de brochure van de wapenindrustrie stond. Zijn belangrijkste stelling is dat wapenhandel niet deugt en veel beter gereguleerd moet worden. Hij gebruikt een levendige, maar feitelijke stijl. De inleiding en de epiloog zijn meer een pamflet, een oproep om de wereld te veranderen. Dit boek is geschikt voor tegenstanders en lobbyisten van de wapenindustrie en zeker ook voor geïnteresseerde burgers. Het is de basis voor de documentaire Shadow World. Hieronder een interview met Andrew Feinstein uit Het Parool van 29 november 2011.

Twee boeken over het Demjanjuk-proces
Tweede Wereldoorlog / juli 17, 2011

Normaal schrijft Wim Boevink, verslaggever van Trouw, over zaken als de opvoedkundige aspecten van het schoonmaken van het caviahok. Hij heeft een dagelijkse rubriek, Klein verslag, op pagina twee, die de nogal ernstig getoonzette krant een iets luchtiger karakter moet geven. Maar van november 2009 tot mei 2011 was zijn rubriek niet zo luchtig. Hij bezocht zo ongeveer alle zittingen van het proces tegen Ivan/John Demjanjuk, die in München terecht stond voor medeplichtigheid aan moord, 28.000 keer gepleegd, waar hij steeds een stukje over schreef. Bij het begin van het proces was de verwachting dat het een half jaar zou duren. Maar dat werd drie keer zo lang. Het werd dus een uitputtingsslag.  

De commandant – Jürg Amann
Tweede Wereldoorlog / mei 14, 2011

Rudolf Höss, commandant van Auschwitz schreef zijn autobiografie kort na de oorlog in gevangenschap. Die memoires schijnen ooit in het Nederlands uitgegeven te zijn. In het Engels en Duits zijn ze nog steeds verkrijgbaar. Nu is een ingekorte versie van dat boek in het Nederlands verschenen, onder een andere titel en met een andere auteur op de kaft. Maar De commandant van Jürg Amann is niet meer dan een samenvatting van het werk van Höss. Op de achterflap schrijft de uitgever dat Amann de aantekeningen van Höss enkele jaren geleden heeft ‘ontdekt’. Dat klinkt als een bijzondere vondst in een onontgonnen archief. Maar dat is dus niet het geval en daarmee is die tekst misleidend.  

Julian Assange – Carsten G
Journalistiek / maart 10, 2011

Dit werkje van 150 pagina’s dat onder de titel Julian Assange, de man die de wereld verandert, op de markt is geslingerd schiet heen en weer tussen heiligenverering en kritische beschouwing. Het doet boude beweringen zonder die degelijk te onderbouwen. En dat allemaal over ‘de man die zo mysterieus is en zo vol geheimen’.   De Duitse schrijfsters, die er geen blijk van geven dat ze een speciale band met Assange hebben, zien in zijn optreden vooral een uiting van de woede van de burgers, en het wantrouwen ten opzichte van de overheid. Het is een conclusie die duidelijk geïnspireerd is op de Duitse situatie: ‘Wutbürger’ (woedende burger) was daar het woord van het jaar 2010. Er zit iets in, maar ze vegen te makkelijk zaken op één hoop. Wat Assange werkelijk nastreeft is moeilijk te doorgronden, schrijven ze. Maar hun eigen weergave van zijn wereldbeeld is rommelig.   Ze zien in Assange en met name zijn eigenzinnige optreden het grootste probleem van de organisatie. Assange is een alleenheerser, die niet naar anderen luistert. Maar de schrijvers melden ook dat hij is ‘verschenen ‘ om de wereld te verbeteren. “Omdat tegenspoed hem alleen maar stimuleert, zal hij ook in de…

Staatsvijand nummer 1 – Rosenbach en Stark
Journalistiek / februari 18, 2011

Wie zoekt naar een gedegen werk over Wikileaks komt op dit moment uit bij het boek van Marcel Rosenbach en Holger Stark, redacteur en hoofdredacteur van Der Spiegel. Het mag een cliché zijn, maar het heeft een Duitse degelijkheid, abstractieniveau en grondigheid die in de Anglo-Saksische boeken over het onderwerp niet gehaald wordt. Beide auteurs hebben veel over computers, hackers en privacy geschreven en zitten dus minder in de hoek van het buitenlandse nieuws. Ze gaan diep in op de achterliggende ideeën van WikiLeaks, zoals vooral verwoord door Julian Assange. Verlichtingsfilosoof Immanuel Kant en de ideeën van 1968 komen voorbij. De schrijvers van Der Spiegel plaatsen de opkomst en aanpak van WikiLeaks in het kader van de hacker-filosofie. “Alleen al het besef dat er potentieel niets verborgen blijft, dat alles in het licht van de openbaarheid kan worden gerukt, moet tot een betere wereld leiden, zo is de gedachte,” zo vatten ze de ideologie samen waaronder Assange werkt. Ze onderzoeken of Assange ‘links’ genoemd kan worden en concluderen dat hij niet in het traditionele linkse kamp past. Daarvoor staat hij te wantrouwend tegenover de staat en dogma's uit dit kamp.  

Endstation Kabul – Achim Wohlgetan
Na 1945 / mei 15, 2010

Er zijn niet alleen Amerikaanse, Britse en Nederlandse militairen in Afghanistan. Ook de Duitsers zijn er al jaren in wat ze vaak de Hindukusch noemen. De laatste tijd is er zeker in hun eigen land veel meer aandacht voor hun aanwezigheid. De hoop dat ze in het noorden van het land een relatief rustige tijd zouden doormaken, werd de grond ingeboord. Een zeer bloedig bombardement op een tankwagen, waarbij meer dan honderd mensen omkwamen, leidde in Duitsland tot verhit politiek debat. Men durft nu zelfs van oorlog te spreken. Dat was anders in de tijd dat Achim Wohlgetan in Afghanistan was. Deze militair met commando-opleiding was er 2002, dus vrij kort na de val van het Taliban-regime. Hij heeft een beetje ronkend boek geschreven over zijn ervaringen, waar ook een sterke Nederlandse component aan zit.

Sympathie voor de RAF – Jacco Pekelder
RAF en aanverwanten / augustus 19, 2008

In de geschiedenis van de Rote Armee Fraktion (RAF) speelt Nederland een bijrol. Het was een toevluchtsoord voor leden van de RAF. De ontvoerde industrieel Hanns Martin Schleyer werd er korte tijd vastgehouden. De RAF maakte hier ook dodelijke slachtoffers. Knut Folkers, Christof Wackernagel en Gert Schneider werden aangehouden en uiteindelijk uitgeleverd. Ze stonden er niet alleen voor, schrijft Jacco Pekelder in Sympathie voor de RAF. Ze kregen steun van advocaten, artsen en activisten. De naam van advocaat Pieter Herman Bakker Schut is onlosmakelijk verbonden gebleven met deze geschiedenis, maar hij was zeker niet de enige.

De revolutieverzamelaar – Henk van Renssen
Interbellum / april 21, 2008

De jonge George Nypels was al een avontuurlijk type. Op veertienjarige leeftijd nam hij in zijn eentje de boot naar Londen. Hij verbleef er een nacht in de buitenlucht en keerde toen maar snel terug naar het veilige Nederland. Maar het buitenland bleef lonken. Tussen 1918 en 1924 reisde hij Europa rond, op zoek naar revoluties en onrust. Hij was als ‘reiscorrespondent’ van het Algemeen Handelsblad ooggetuige en scherp observator van gebeurtenissen in onder andere Duitsland, Turkije, Polen, Hongarije, de Sovjet-Unie en Italië. Hij wilde er zelf bij zijn en probeerde, met wisselend succes, de hoofdpersonen te spreken te krijgen. In schilderachtige reportages deed hij verslag van zijn bevindingen.