Oordeel zelf – Coen Simon

mei 28, 2017

Opvallend veel bijdragen aan het publieke debat gaan tegenwoordig over dat debat. Praten we wel goed met elkaar? Is er wel een echt debat of is er alleen maar polarisatie en gescheld?
Ook filosoof en schrijver Coen Simon buigt zich over dat soort vragen in deze bundeling van korte stukjes. Hij gaat onder meer in op het effect van diverse media en de discussie over de rol van experts en journalisten. Van de laatste beroepsgroep heeft hij geen hoge dunk: journalisten stellen zich te veel op als medespeler en te weinig als toeschouwer. Met als dieptepunt Frits Wester die de persconferentie van Mark Rutte overnam en uit een uitgelekt kabinetsstuk ging voorlezen. De journalist grijpt naar de macht en de amusementswaarde van politiek nieuws ontmenselijkt de politici, aldus Simon.
De invloed van internet en sociale media komt uiteraard aan bod. “We zijn verdwaald in een zee van informatie,” schrijft hij. Toch willen weinig mensen terug naar de tijd voor internet.
Simon sombert wat af, maar dat doet hij op opgewekte toon. Hij voert onder andere de kunst en de kunstkritiek aan als nieuwe vormen van debat en zingeving. Maar dan niet met de simplificerende sterren of ballen, die de discussie een doodlopende steeg in jagen, (ik beken schuld) maar als een open discussie.  Bijvoorbeeld de combinatie van Twitter en televisie, beoordeelt hij positief. En hij is optimistisch over de toekomst van het boek. 

Hij verzet zich tegen het heilig verklaren van de feiten, de wetenschap en tegen te veel ontzag voor de experts. Hij wil de twijfel toelaten in het debat en dat is verfrissend. En dat ligt ook voor de hand. Wetenschap formuleert geen definitieve antwoorden, maar voorlopige, die door een beter antwoord vervangen kunnen worden. Ook met de factchecks in de kranten is het nodige mis.
Maar als het op handelen aankomt, moet je op een gegeven moment bepaalde kennis als uitgangspunt nemen. Daarom kan je je afvragen of een ‘gelijkwaardig debat tussen experts en leken’, zoals Simon wil, echt mogelijk is. Ze hebben niet alleen een verschillend niveau van kennis, maar ook verschillende perspectieven op de zaak en argumenteren daardoor ook anders. De leek wijst bijvoorbeeld op eigen belang (bijvoorbeeld: het langetermijnrisico van vaccinatie is niet honderd procent bekend, dus daarom maar niet) en de expert wijst op algemeen belang (het nut voor anderen dat iedereen zich laat vaccineren). Is dat gelijkwaardig?


Dit zijn luchtig geschreven, korte essays. Ze zijn zeer toegankelijk, bijna huiselijk, onder andere doordat Simon zijn kinderen regelmatig als getuigen opvoert. Dat wordt na twee keer wel wat vermoeiend. Waar komt trouwens dat het idee vandaan dat kinderen een diepere wijsheid in pacht hebben? Misschien iets voor een volgende column.
Bij lezing van deze bundel kreeg ik soms het idee dat ze onaf zijn, dat er niet ver genoeg is doorgedacht en uitgeschreven. Zo vraagt Simon om ‘media die gemeenschappelijke cultuur en een gedeelde leefwereld dichter bij de burger brengen.’ Zijn die er niet? En zo nee, zijn die dan wel mogelijk? In een volgend stuk zijn er juist ‘andere toeschouwers’ nodig. Waar haal je die vandaan? Zo worden er meer eindes open gehouden. Of is het de bedoeling om dan zelf tot een oordeel te komen?

 

(Visited 314 times, 1 visits today)
Samenvatting
Review Date
Boektitel
Oordeel zelf. Waarom niemand hetzelfde wil en iedereen hetzelfde doet - Coen Simon,
Waardering
31star1star1stargraygray

Geen reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.