Boekenstrijd

Een wetenschapper denkt de oorsprong van de moraal, van goed en kwaad, ontdekt te hebben in de hersenen. Dat opent grootse perspectieven. Misdaad en ander amoreel gedrag kan worden voorspeld en uitgebannen. Maar wetenschapper John Winkle, een Amerikaan in Nederland, loopt tegen problemen aan voordat hij zijn idee op een of andere manier tot nut kan maken. Die hebben te maken met zijn dochter, die een verhouding begint met een allochtoon, actievoerders die zijn onderzoeksmethoden bestrijden en menselijke proefkonijnen die hem bedreigen. De inlichtingendienst is zeer geïnteresseerd in zijn bevindingen en zit hem op de hielen. Maar hij zit vooral zichzelf dwars. In de loop van het boek doemt steeds meer de vraag op in welke werkelijkheid Winkle leeft. Hij vraagt het zichzelf ook af. Dit boek, dat in de nabije toekomst in een zeer herkenbaar Amsterdam speelt, is een droogkomische, vermakelijke kijk op de actualiteit. Het is geen radicale SF en ook geen vlijmscherpe maatschappijkritiek. Niet helemaal duidelijk wordt of de wetenschappelijke termen serieus genomen moeten worden, of dat het meer gaat om de praatjes. Misschien is het niet zo vreemd dat het boek niet erg ver afdwaalt van de huidige toestand, omdat het boek is geschreven door een…

Op de vlucht voor de verveling in Nederland keert de jonge Bulgaarse vrouw Mer terug naar haar land van herkomst. Ze komt terecht in het wereldje van de Bulgaarse en Russische nieuwe rijken die met champagne, bladgoud en kaviaar strooien. Van gekkigheid weten ze niet waar ze hun geld aan uit moeten geven. Het onderscheid tussen boven- en onderwereld is volledig vervaagd. De jetset baadt in weelde tot de onvermijdelijke afrekening komt. De schrijfster van Vrouwen die mannen geloven is Maria Genova, een Bulgaarse die in Nederland journaliste werd. Ze schreef eerder boeken over het dagelijks leven tijdens de communistische overheersing in het Oostblok en over loverboys en vrouwenhandel. 

Onlangs op de kop getikt, twee verhalen van Curzio Malaparte in de bundel Verhalen uit het Zuiden. Bijzonder is dat het boek midden in de oorlog uitkwam. Het verscheen in 1943 bij Strengholt’s uitgeverij in Amsterdam. Van Malaparte zijn twee verhalen opgenomen: Eerste liefde en Groet Livorno van mij. Het eerste is een soort metaforisch verhaal over liefde met een wrede boodschap. Het tweede gaat over de Eerste Wereldoorlog. Het bloemrijk taalgebruik van Malaparte is herkenbaar. “Bij het aanbreken van den dag kwam het bevel tot den aanval. Wij liepen in looppas de mooie groene weide in. Plotseling viel Antenore voorover, met zijn gezicht in het gras. Ik sleepte hem achter den stam van een pijnboom en tilde zijn hoofd op. Hij glimlachte. Maar uit zijn mond kwamen golven vermiljoen bloed, als rijpe vruchten.”