Korte inhoud: 13 hoofdstukken over België in de Eerste Wereldoorlog, van de aanval op het neutrale België tot de Vrede van Versailles. Hoe een klein land zich teweerstelde tegen de aanval.
Stelling van het boek: België was klein maar dapper.
Stijl: Verhalend, feitelijk, aandacht voor persoonlijke perspectieven.
Geschikt voor: Iedereen die snel wil weten wat België in grote lijnen meemaakte tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Waardering:
België was in de negentiende eeuw ontstaan als neutrale staat, een neutraliteit die door de grote landen werd gegarandeerd. Maar bij de oplopende spanningen in 1914 bleef België niet buiten de strijd. Het was een gebied voor de opmars van de Duitse troepen rihting Parijs.
Koning Albert probeerde zijn neef keizer Wilhelm I zo ver te krijgen dat hij beloofde de neutraliteit van België te beschermen. Maar het Duitse besluit stond al vast.
Bij de strijd in België benadrukt de schrijver de standvastigheid van de Belgisische militairen en de wreedheid van de invallers. De Belgen voelden er niets voor om slechts symbolisch weerstand te bieden, maar vochten hard door al was de strijd ongelijk. Met zware kanonnen werden de forten bij Luik uitgeschakeld.
De Duitsers waren zeer beducht voor schutters in burger – franc-tireurs- en er brak regelmatig paniek uit. In diverse steden werden burgers geëxecuteerd, soms werde honderden personen gedood. De zwaarste slag werd aan Leuven toegebracht, de stad werd voor een deel platgebrand, waaronder de universiteitsbibliotheek.
Met de moed der wanhoop wisten de Belgen in het uiterste zuidwesten stand te houden door een deel van het land onder water te zetten. Het was meer geluk dan wijsheid, improvisatie waarbij de hulp van een paar burgers werd ingeroepen.
Toen het front was gestabiliseerd, weigerde de Belgische koning met zijn beperkte strijdmacht mee te doen aan geallieerde offensieven. Maar de omstandigheden aan het IJzerfront waren ook zonder dat bijzonder zwaar. Ziekten eisten veel slachtoffers.
In het noorden grendelden de Duitsers de grens met Nederland met een ‘dodendraad’ af. Ze wilden smokkel tegengaan, maar vooral voorkomen dat jonge Belgen via Nederland, Groot-Brittannië en Frankrijk zich bij de Belgische troepen voegen.
Op de vredesconferentie na de wapenstilstand speelde België een kleine, maar niet in alle opzichten bescheiden rol. België wilde een forse uitbreiding van het grondgebied: Zeeuws-Vlaanderen, een deel van Nederlands Limburg, Luxemburg en Duitse gebieden. De conferentie eindigde in een teleurstelling want de grote mogendheden voelen hier overwegend niets voor. Wel werd er enige compensatie in Afrika geboden.
Dit is een toegankelijk en makkelijk leesbaar boek over België in de Eerste Wereldoorlog. Maar het is ook impressionistisch: over de bezetting staat er weinig, net als over de verhouding tussen Vlamingen en Walen en het Vlaams nationalisme. Dat is wel een gemis.
Mark de Geest, Brave Little Belgium. 13 verhalen over België in de Eerste Wereldoorlog. (2013)
Geen reacties