WikiLeaks – David Leigh en Luke Harding

februari 13, 2011

wikileaksgHet leek de ideale combinatie: de onthullingsite WikiLeaks en de  Britse krant The Guardian. De een beschikte over een schat aan documenten uit geheime Amerikaanse databases, de ander over een sterk journalistiek apparaat, een gevestigde naam in de wereld en de juiste progressieve instelling.
Een tijdje ging de samenwerking goed. Beide partijen profiteerden. Julian Assange, voorman van WikiLeaks werd ‘de beroemdste man ter wereld’. The Guardian kon pagina na pagina vullen met onthullingen.
Maar ideaal was het niet, zo blijkt uit het boek van David Leigh en Luke Harding  twee redacteuren van The Guardian. Dat gaat niet zozeer over WikiLeaks, als over de samenwerking tussen de krant en de website en dan vooral Julian Assange. En misschien nog wel meer is het een afrekening met Assange in de vorm van een lang uitgesponnen karakatermoord.

Het begint al op de eerste pagina’s waarin de verschillende rollen van Assange worden beschreven. Het gebeurt met een wat ironische houding, waardoor je je afvraagt of Assange wel helemaal serieus genomen wordt.
Geleidelijk nam de irritatie over en weer zover toe dat het het tot een breuk kwam. Assange ergerde zich onder andere aan de uitgebreide verslaggeving over de zedenzaak waarin hij in Zweden is verwikkeld. Tussen Assange en topjournalist Nick Davies kwam het vrij snel tot een breuk. Davies vond dat Assange The Guardian had bedrogen door met andere media in zee te gaan. Maar The Guardian was ook niet stom en legde contact met een andere bron die ook beschikking had over de documenten. Zo wist de krant de afhankelijkheid van Assange te beëindigen. Het was voor Assange wel reden om met  juridische stappen tegen de krant te dreigen.
De Guardian-journalisten komen wel heel dicht in de buurt van de bewering dat de militair Bradley Manning de bron was van de documenten. Opvallend is dat ze vrolijk allerlei geruchten en speculaties, onder andere over de rol van zijn homoseksualiteit, verspreiden.

In dit boek feliciteert The Guardian zichzelf  uitgebreid met zijn journalistieke successen. Dat heeft best wel iets incestueus.
Volgens The Guardian had Assange aanvankelijk geen oog voor de gevaren die bijvoorbeeld Afhaanse informanten liepen als hun namen bekend werden door het lek. “They had it coming,” was zijn eerste reactie. Later beweerde hij dat er nooit iemand schade had opgelopen door publicaties van WikiLeaks. Het tegendeel heeft niemand ooit kunnen bewijzen.
Over de inhoud van de Afghaanse en Iraakse documenten is het boek zeer kort. Uitvoerig gaat het in op journalistieke afspraken en de kinnesinne tussen de verschillende media. Er zijn op zich vermakelijke details over hoe het nieuws over de diplomatieke stukken toch voortijdig uitlekte. Maar er is weinig schifting in de details. De lezer moet blijkbaar alles weten, zeker ook over het seksleven van Assange. De zedenzaak in Zweden, waarvoor om de uitlevering van  Assange wordt gevraagd, wordt zeer uitvoerig beschreven. Er blijft eerder een wat ranzig dan echt crimineel beeld hangen. Maar de marges zijn in dit soort gevallen smal, zeker in het ‘feministische’Zweden.

Uit het boek blijkt de wat  moeizame omgang van The Guardian met de onthullingen. Wat naïef vraagt de hoofdredacteur van The Guardian in het voorwoord om een academisch onderzoek naar de voor- en nadelen van het lekken van al deze documenten. Aan het eind komen de auteurs met soms wat gezochte redeneringen die de publicatie moeten rechtvaardigen.
Bijna lachwekkend is het om te lezen dat de Guardian-journalisten, die toch wat gewend moeten zijn, een heel nieuwe mensbeeld kregen door dagenlang in de documenten te lezen. “Het was moeilijk om er niet een deprimerende visie op de menselijke natuur aan over te houden. De mensheid werd onthuld als een lage en hebzuchtige soort.”
Dit soort dramatisch proza heeft The Guardian vanaf het begin van de onthullingen geplaagd. En ook dit boek getuigt van te veel journalistieke opwinding, te weinig journalistieke bezinning.

 

(Visited 129 times, 1 visits today)
Samenvatting
Review Date
Boektitel
David Leigh en Luke Harding, WikiLeaks. Inside Julian Assange’s War on Secrecy (2011)
Waardering
21star1stargraygraygray

Geen reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.