Op zoek naar de vijand – Bette Dam

Moellah Omar, de leider van de Taliban, was niet de grote terrorist waar het Westen hem voor hield. Zijn band met Al Qaidaleider Osama bin Laden was veel minder nauw dan we denken. En het talibanregime was geen middeleeuwse schrikbewind, maar een poging om recht en orde te herstellen in een door burgeroorlog verscheurd land. Dat zijn de conclusies waar Bette Dam in haar boek Op zoek naar de vijand naar toewerkt. De belangrijkste stelling van het boek over moellah Omar komt kernachtig tot uitdrukking in de ondertitel: ‘het verhaal van een terrorist die een vriend wilde zijn’. Bette Dam heeft veel werk in dit boek gestoken en heeft paden betreden die andere journalisten en westerse militairen links hebben liggen. Dat heeft een verhaal opgeleverd dat zeker spannend en fascinerend is om te lezen. Maar haar bewijsmateriaal overtuigt mij niet helemaal. Dam wijst er terecht op dat Afghanistan een enorm gecompliceerd land is. De strijd die sinds 2001 woedt is er niet alleen een tussen de regering en de taliban, maar ‘een voortdurend conflict tussen allerlei groepen’. Er zijn krijgsheren, drugsbaronnen, stamoudsten, boze neven en andere groepen of leiders die slaags raken. De rivaliteit tussen stammen was en is belangrijk….

Gevangene van de Taliban – Jere van Dyk
Na 1945 / januari 16, 2011

Iemand moet Osama bin Laden toch opsporen? Waarom ik niet, dacht journalistJere van Dyk. Hij trok in 2007 naar het grensgebied van Afghanistanen Pakistan. Hij had al veel ervaring in die gebieden, dus hij dachtdat hij de risico´s inkon schatten. Hijeet het eten van de Afghanen, spreekt zo goed en kwaad als het gaat hun taal, kleedt zich niet meer westers. Als voorbereiding voor zijnechte tocht bezoekt hij drie keer de Taliban. Hij legt contacten entreft alle voorbereidingen voor een langere reis. Hij wilTaliban-commandant Abdullah ontmoeten. Maar de tocht loopt niet zoalshij verwacht. Hij wordt ontvoerd, samen met een aantal assistenten.Ze worden opgesloten. Ze verkeren in onzekerheid, zelfs in doodsangstover hun lot. Dit boek is dat het geschreven is als een dagboek, zonderkennis achteraf. De lezer leeft mee met de gebeurtenissen, die nietspectaculair maar wel spannend en zeer beklemmend zijn. Hijwordt fysiek niet mishandeld. Maar geestelijk is het een zeer zwaretijd. Hij heeft het voordeel dat hij, ondanks zijn 62 jaar, in goedeconditie is. Doorwie hij ontvoerd is, met welk doel, en welke rol zijn ontvoerders, deTaliban-commandant Abdullah en zelfs zijn medegevangenen spelen isvoor hem duister. Zijn tolk vertrouwt hij ook niet helemaal. Wiespant met wie samen? In die zin is…

Bidden om regen – Wojciech Jagielski
Na 1945 / maart 2, 2008

Nederland en de andere Navo-landen hebben het moeilijk in Afghanistan. Gevechten met de Taliban maken alles wat op wederopbouw lijkt lastig. Als er niet gevochten wordt, is de omgang met de verschillende stammen niet eenvoudig. Dan is er nog de opiumteelt en hebben de westerse bondgenoten onderling en met de Afghaanse regering verschil van mening over de beste strategie om de hearts and minds van de bevolking te winnen, dan wel de opstandelingen te verslaan. Om de kwestie te verergeren wordt een Afghaanse journalist die een artikel heeft gedownload over vrouwenrechten ter dood veroordeeld. Niet erg motiverend om voor zo’n regering en bestuur letterlijk je nek uit te steken. De complexiteit van Afghanistan is een belangrijk thema in Bidden om Regen van de Poolse journalist Wojciech Jagielski. Het beschrijft, in meer literaire dan journalistieke bewoordingen, de strijd tegen buitenlanders en tegen elkaar in de jaren tachtig en negentig. Een van zijn lessen is dat buitenlanders het altijd moeilijk zullen hebben in dit bergachtige land. Om de Engelsen uit de negentiende eeuw te citeren: “De vijandige stammen beschieten je dag en nacht, de vriendelijke alleen ‘s nachts.”