Apocalypsofie – Lisa Doeland
Filosofie , Toekomst / juni 26, 2023

Mensen moeten leren uitsterven, schrijft filosoof Lisa Doeland. Want het is een vergissing te denken dat het allemaal wel goed komt.  Maar is alles dan verloren?  Vanaf de eerste zin van het boek van filosoof Doeland is duidelijk dat dit geen feel-good werk gaat worden. Ze begint met de ‘pijnlijke waarheid dat de wereld zoals wij die kennen allang voorbij is’. Ook is helder, al na die eerste zin, dat dit boek discussie oproept met uitgesproken stellingen. Klopt het wat ze zegt?  En wie wordt er bedoeld met dat ‘wij’? De schrijver en de lezer? Activisten van Extinction Rebellion, zoals Doeland? De mensheid? Naar eigen zeggen gebruikt Doeland het eerste persoon meervoud zo’n zevenhonderd keer in het boek, zonder duidelijk te maken wie ze er precies mee bedoelt. ‘Want het collectiveert. Het activeert.’ Maar juist het collectief maken van problemen kan leiden tot passiviteit. Gooi het maar over de schutting bij het ‘wij’.  Apocalypsofie verschilt op een belangrijk punt van vele klimaatboeken die nu verschijnen. Hier wordt niet voor de zoveelste keer uitgelegd hoe ‘we’ de ‘planeet’ kunnen redden. Dit is een uitgesproken pessimistisch werk, een pleidooi voor doemdenken. Doeland verzet zich tegen ‘gevaarlijke fantasieën’ die gebruikt worden om de…

Meer. Hoe overvloed de wereld juist duurzamer en welvarender maakt – Hidde Boersma e.a.
Politiek , Toekomst / september 16, 2020

Is Meer een poging mensen te overtuigen of is het een geloofsbelijdenis? Er staan tal van argumenten in voor de zaken die de verschillende auteurs bepleiten, zoals meer geluk, vernuft en vrijheid. Maar het eerste hoofdstuk heet: ‘Wie gelooft er nog in de vooruitgang?’. ‘De vooruitgang’, dat veronderstelt dat er een manier van vooruitgang is. Even verderop staat: ‘Als we doorzetten op het pad van vooruitgang en modernisering dan leeft over een paar decennia de hele wereld het goede leven.’ Er is het pad om te volgen, een vaststaande methode die zich in het verleden bewezen heeft, volgens de auteur, en die we moeten blijven volgen, ook al veranderen de omstandigheden. Tenminste, als ‘de wereld’ bij ‘het goede leven’ uit wil komen. Dit gebruik van grote, vage woorden (er is zelfs sprake van een geletterde planeet) duidt op een vastliggende overtuiging die niet van de juiste weg wil afwijken. Het recept van de vooruitgang is goed voor iedereen en alles. Zo lijkt het. Maar verderop in de bundel biedt het begrip minder houvast. Ratio, vrije handel, globalisering en industrialisering Dit boek is een bundel van artikelen die gemeen hebben dat ze voor ‘meer’ pleiten, maar verder verschillen ze nogal. Toch…