In 1798 stond een graaf terecht voor het Ierse House of Lords voor de moord op de minnaar van een van zijn dochters. Dat is het begin van het boek over de Kings, een machtige familie aan het eind van de achttiende eeuw in het roerige Ierland. Politieke en intellectuele ontwikkelingen doorsnijden de persoonlijke en familiaire verhoudingen.
Het huwelijk van Robert King en Caroline Fitzgerald zorgt ervoor dat de bezittingen van twee takken van een familie weer in één hand komen. Een erg goed huwelijk is deze gearrangeerde verbinding niet, maar wel vruchtbaar. Haar oudste dochters Margaret en Mary laat ze een jaar onderwijzen door Mary Wollstonecraft, een van de eerste feministes. De ‘rebelse dochters’worden zo door allerlei Verlichtingsideeën beïnvloed.
Dat mist zijn uitwerking niet. Terwijl Margaret zich meer intellectueel ontwikkelt, legt zij zich aanvankelijk wel neer bij net zo’n gearrangeerd huwelijk als dat van haar ouders. Maar Mary doet dat niet. Ze begint een verhouding met een militair (ook weer een ver familielid), die al getrouwd is. Ze verdwijnt met achterlating van een zelfmoordbrief, maar houdt dat bedrog niet lang vol. De familie zet de achtervolging in.
Een machtige familie kan zich ook niet aan de politieke ontwikkelingen onttrekken. Margaret sluit zich aan bij de United Irishmen die voor Ierland een grotere mate van zelfstandigheid eisen. Maar haar broer is lid van de Orange Order, die de tegenovergestelde doelen heeft.
De minnaar van Mary komt uiteindelijk naar Ierland en wordt daar door Robert doodgeschoten. Het proces tegen Robert is voor de United Irishmen een mooie gelegenheid om de algehele opstand uit te roepen, maar daar zien ze op het laatste moment van af.
Ierland komt steeds meer in de greep van geweld. Over en weer worden gruweldaden gepleegd. Volgens Todd komen er in deze periode meer mensen om dan bij de Terreur in het revolutionaire Frankrijk. Dat laat het bij de steun aan de Ieren overigens sterk afweten, waardoor de opstandelingen uiteindelijk verslagen worden.
Het proces tegen Robert in het House of Lords bleek achteraf de laatste zelfstandige actie te zijn geweest. Een paar jaar later wordt de Union Act aangenomen waardoor Ierland een integraal onderdeel van het Verenigd Koninkrijk wordt. Margaret blijft een radicaal tegenstander van deze ontwikkelingen. Ze vindt het leven van de middenklasse te verkiezen boven dat van de adel, wat natuurlijk een fraaie uitdrukking is van het revolutionaire gevoel van die tijd.
Todd is er op een fraaie manier in geslaagd om de persoonlijke gebeurtenissen van Margaret, Mary, Robert en Caroline te verweven met de bredere politieke geschiedenis van Ierland. Deze benadering brengt het onderwerp echt tot leven. Een nadeel is wel dat de bronnen haar niet altijd alles met zekerheid laten zeggen. Vaak moeten ze teruggrijpen op formuleringen als 'waarschijnlijk', 'misschien' etc. Vroeger zou dit misschien onder het kopje 'vrouwengeschiedenis' vallen, maar het is gewoon geschiedenis.
Waardering:
Janet Todd – Rebel Daughters. Ireland in Conflict 1798
Geen reacties