Handelaren des doods – Andrew Feinstein

december 26, 2011

feinstein.jpgHonderden pagina’s lang beschrijft Feinstein op levendige manier de schimmige wereld van de wapenhandel. Hij begint in de jaren zeventig. Bekende wapenhandelaren als Viktor Bout, maar ook veel onbekende figuren komen er in voor. Ook Nederlandse handelaren en uiteraard prins Benhard. Feinstein legt zichzelf weinig beperkingen op: het gaat over de aankopen van kalasnikovs door Afrikaanse rebellen, de miljardenaankopen van Arabische koninkrijken en de manier waarop het Pentagon veel te veel betaalt voor wapens die minder kunnen dan in de brochure van de wapenindrustrie stond.
Zijn belangrijkste stelling is dat wapenhandel niet deugt en veel beter gereguleerd moet worden.

Hij gebruikt een levendige, maar feitelijke stijl. De inleiding en de epiloog zijn meer een pamflet, een oproep om de wereld te veranderen.

Dit boek is geschikt voor tegenstanders en lobbyisten van de wapenindustrie en zeker ook voor geïnteresseerde burgers. Het is de basis voor de documentaire Shadow World.

Hieronder een interview met Andrew Feinstein uit Het Parool van 29 november 2011.

De internationale wapenhandel ondermijnt de democratie en de nationale veiligheid, betoogt Andrew Feinstein. Het is tijd voor regels.

Addie Schulte

Er gelden voor de wapenindustrie minder regels dan voor tabak en alcohol, zegt Andrew Feinstein. “Die worden gereguleerd omdat ze slecht zijn voor onze gezondheid. Iedereen die denkt dat de wapenindustrie goed is voor onze gezondheid, nodig ik graag uit voor een debat,” zegt hij tijdens een recent bezoek aan Amsterdam.

Feinstein is op een missie. Zijn vuistdikke boek Handelaren des doods is het begin van een campagne tegen de manier waarop in wapens wordt gehandeld. Een thriller en een documentaire zullen volgen.

Het gaat hem niet alleen om de zwarte markt, waarbij in schimmige deals miljoenen worden verdiend aan de verkoop van wapens aan dubieuze regeringen of notoire rebellen. Hij behandelt ook de ‘reguliere’ verkopen tussen regeringen en de manier waarop bijvoorbeeld in de Verenigde Staten wordt besloten wapensystemen aan te schaffen.

“Ik was van plan twee verhalen te schrijven, één over de legale wapenhandel en één over de zwarte markt. Maar ze zijn totaal verweven. Handelaren van de zwarte markt worden gebruikt door regeringen. Die verbanden zijn sterker dan velen denken. Wapenhandelaar Victor Bout is gepakt, dat is fantastisch. Maar toen er een Belgisch arrestatieverzoek was voor Bout, verdiende hij tientallen miljoenen dollar door transporten naar Irak voor het Amerikaanse ministerie van Defensie. Pas toen hij niet meer nuttig was, werd hij gepakt. In de rechtszaak werd een hoop niet besproken. Dat bewijst de banden.”

Feinstein was lid van het Zuid-Afrikaanse parlement voor het ANC. Maar toen die partij weigerde een onderzoek te laten doen naar beschuldigingen van corruptie rond een grote wapendeal, verliet hij de partij, en later ook het land.

“Zuid-Afrika kocht voor tien miljard dollar wapens, die het amper nodig heeft en amper gebruikt. 12 van de 26 Gripen gevechtsvliegtuigen zijn niet eens in elkaar gezet. Er is geen geld om ermee te vliegen. 350.000 Zuid-Afrikanen hadden medicijnen tegen hiv kunnen krijgen van dat geld. Dit is een integraal onderdeel van onze manier van politiek voeren, en een zeer lelijk deel.”

Hij houdt zich nu elf jaar bezig met het onderwerp. “Ik moet de eerste overeenkomst nog tegenkomen waar geen illegaal deel aan vastzit, ook als het gaat om handel tussen regeringen.”

Wapenhandel, legaal of illegaal, leidt tot corruptie, is één van de belangrijkste stellingen van Feinstein. “Mijn stelling is niet dat er geen wapenindustrie mag zijn. We leven in een instabiele wereld, en we hebben die nodig. Maar de handel moet doorzichtiger zijn en de beslissingen moeten gericht zijn op de nationale veiligheid en niet op de belangen van militaire functionarissen, bedrijven en bepaalde volksvertegenwoordigers, zoals nu vaak het geval is. Ik wil een schone industrie die beter doet waar die voor bedoeld is.

Een paar ‘simpele’ regels kunnen volgens hem al veel verbeteren.

“Het ene is verplichten openbaar te maken wie als bemiddelaars en agent zijn opgetreden. Daar worden alle steekpenningen betaald. Deze mensen zijn meestal zelf illegale wapenhandelaren. Ze worden ondersteund door de grote wapenindustriën en hun regeringen. Als we weten wie het zijn, hoeveel ze betaald krijgen en welk werk ze daarvoor verrichten, scheelt dat heel veel. Dat is nu allemaal geheim, onder het mom van de nationale veiligheid. Daar heeft het niets mee te maken. En het zou veel moeilijker worden zich zo corrupt te gedragen als nu gebeurt.”

“Ten tweede zou het verboden moeten zijn economische voordelen in te zetten als argument voor de aanschaf van wapens. Deze bedrijven zeggen we: als je voor honderd dollar koopt, zullen we voor 120 dollar in jullie economie investeren. Dat is feite omkoping. Het is in elke sector verboden, behalve bij defensie.”

Nederland doet mee aan de ontwikkeling van de Joint Strike Fighter, met het argument dat het veel werk oplevert in eigen land. Het is waarschijnlijk een voorbode van de aanschaf van het toestel.

“Het zou geen geldig argument zijn voor de aanschaf van dat toestel,” zegt Feinstein. Nu is dat volgens hem sowieso een slecht idee. “De Verenigde Staten besteedt 382 miljard dollar aan een toestel dat in de Koude Oorlog zeer nuttig was geweest, maar nu bijna geen zinvolle bijdrage kan leveren in de huidige conflicten en die van de voorzienbare toekomst. Een voormalige adviseur heeft het toestel als een stuk rommel omschreven, slechter dan de vliegtuigen die het moet vervangen. Maar het lijkt bijna niet uit te maken welk product er uiteindelijk uitkomt. De manier waarop de Amerikaanse defensie-industrie werkt is vaak ondermijnend voor de nationale veiligheid.”

Feinsteins boek lijkt vooral een manifest tegen de huidige praktijken in de wapenhandel.

“Mijn boek is niet evenwichtig, dat was de bedoeling ook niet. Dit is het eerste boek over de wereldwijde handel in wapens in twintig jaar. Een deel van de informatie is geheim en moeilijk te controleren. Ik ken twee boeken die niet zijn uitgebracht, omdat de uitgevers het niet aandurfden. Ik heb geluk dat ik toegang had tot bepaalde archieven en ik heb dappere uitgevers.”

“Omdat zo weinig over de wapenhandel bekend is, heb ik geprobeerd het hele scala van deze industrie en haar invloed te beschrijven. Want de wapenindustrie heeft jaren nergens last van gehad, vooral na 11 september niet.”

 

(Visited 318 times, 1 visits today)
Samenvatting
Review Date
Boektitel
Andrew Feinstein
Waardering
41star1star1star1stargray

Geen reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.