The junior officers’ reading club

oktober 4, 2009

readingclubLuitenant Patrick Hennessey verbergt zijn fascinatie voor de oorlog niet. De opleiding aan Sandhurst en zelfs zijn uitzendingen naar Bosnië en naar Irak zijn niet spannend genoeg. Hij blijft vol ongeduld bijna hunkeren naar de echte strijd. Niet het op wacht staan bij Buckingham Palace en de Tower in prachtige uniformen is het doel van het militaire bestaan, maar de strijd op leven en dood.
Ook het geduld van de lezer wordt op de proef gesteld. Maar de junior officer en de lezer krijgen more than they’d bargained for, als Hennessey in de Afghaanse provincie Helmand aankomt. Terry, zoals de Britten de Taliban noemen, is een hardnekkige en vindingrijke tegenstander, die niet terugschrikt voor de veel zwaardere vuurkracht van de Britten.

Hennessey mengt zijn beschrijvingen met mails of dagboekaantekeningen die hij destijds maakte. De directheid en rauwheid en de literaire kracht van Hennessey geeft dit boek een bijzondere lading en laat het uitstijgen boven een gewoon verslag van een van die tienduizenden westerse militairen in de moderne oorlog. 
Hij is oneerbiedig en heeft soms bijna iets cynisch. Hij doet geen knieval naar de grootse zaken die het westen in Afghanistan verricht. Als jonge officier is hij meer betrokken bij zijn manschappen dan bij de grote politiek of het ontwikkelingswerk. Als een hogere officier die komt praten met stamoudsten in een vuurgevecht verzeild raakt, schrijft hij: He got to shoot the bad guys which is much more fun. Hij drijft de spot met de lesjes cultuur voor de militairen. Alsof militairen die weten dat het onbeleefd is om je blote voetzolen te laten zien maar wel met zwaar geschut vechten echt de geesten en harten zullen kunnen winnen.

Op Sandhurst, dat zichzelf afficheert als de beste opleiding in zijn soort, komt hij erachter dat leiderschap, karakter en intellect het best worden ontwikkeld door marcheren, strijken en schreeuwen. Oorlogfilms vormen een belangrijk onderdeel van het lesmateriaal. De voorbereiding op de oorlog die tegenwoordig worden gevoerd is bijna non-existent, hoewel dat aan het eind van de opleiding min of meer wordt ingehaald. Wat we leerden werd eigenlijk niet onderwezen. Wat werd onderwezen, was grotendeels nutteloos, schrijft Hennessey.

In Bosnië was de oorlog niet te vinden. In Irak komt de reading club uit de titel tot leven. Ook hier heeft Hennessey niet veel te doen. Samen met collega’s trekken ze zich terug om ongestoord te lezen. In roze boxershort.
In Afghanistan is het gedaan met het tijd doden. De oorlog in Helmand doet in intensiteit niet onder voor de Eerste of Tweede Wereldoorlog, hoewel de schaal niet te vergelijken is.
Hij krijgt te maken met eigen vuur, met een zelfmoordaanslag. Met zijn groep vecht hij zich een weg omhoog langs de Helmand rivier. De Britten worden begeleid door een afdeling van het Afghaanse nationale leger. Hennessey heeft daar weinig fiducie in, maar hij ontwikkelt toch een goede band met sommige soldaten.

De strijd betekent uiteindelijk ook desillusie. Wat eens zo fascinerend leek is niet alleen gevaarlijk, maar ook ontluisterend en vervreemdend. We leverden onze menselijkheid in toen we onze persoonlijke spullen inleverden en er scherfvesten en extra munitie voor terugkregen.
Dit boek stijgt uit boven simpele beschrijving, is zeker geen veroordeling van de oorlog, maar biedt wel een zieldoorborende diagnose van de strijd en het effect. Hennessey heeft zich duidelijk laten inspireren door het klassieke Dispatches van Michael Herr. Dat niveau bereikt hij niet, maar hij komt in de latere hoofdstukken in de buurt.

 

Waardering: 4half-sterren

 Patrick Hennessey, The junior officers' reading club. Killing time and fighting wars (2009)

(Visited 72 times, 1 visits today)

Geen reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.