Korte inhoud: Zeer kritische biografie van Vladimir Poetin door Rusland-correspondent Peter D’Hamecourt. Poetin heeft een politiek systeem ontwikkeld waarin hij kan doen wat hij wil. Hij regeert als een mengeling van een tsaar en een Sovjet-leider over het land. Veel aandacht voor alle ellende in Rusland van de laatste tien jaar. D’Hamecourt vertelt het verhaal deels uit de eerste hand.
Stelling: Poetin deugt niet.
Stijl: Journalistiek, verhalend, beschrijvend.
Geschikt voor: Algemeen publiek met belangstelling voor Rusland, onderzoekers van moderne politieke systemen.
Waardering:
Dit is een J’accuse tegen Vladimir Vladimirovitsj Poetin, de kille, meedogenloze, cynische ex-KGB-agent, die de ongekroonde koning van Rusland werd. Hij is de gekozen monarch in een perfide politiek systeem dat trekjes van het stalinisme en het tsarisme verenigd.
Poetin is vooral behendig in het omgaan met de macht, uitgekookt zelfs. Maar hij bewerkstelligt uiteindelijk niets, is de conclusie van Peter D’Hamecourt, jarenlang correspondent in Moskou. Hij lost geen enkel probleem op, zelfs niet het Tsjetsjeense terrorisme, waarop ‘de nationale leider’ herhaaldelijk de overwinning aankondigt.
D’Hamecourt somt alle ellende op van de afgelopen jaren, van vliegtuigongelukken tot bosbranden, brand in een disco, aanslagen, corruptiezaken, politieke moorden op activisten, net zo politieke rechtszaken, het neerslaan van de oppositie. Voor deze berg aan Russische ellende is een man verantwoordelijk: Poetin.
Er gaapt een leegte rond deze man, in verschillende opzichten. Niemand houdt van hem, zo lijkt het uit dit boek. Misschien indachtig het motto van Machiavelli: het is beter gevreesd dan geliefd te worden. Bijna nooit komt D’Hamecourt een aanhanger van Poetin tegen. En als hij er tegenkomt verandert die al snel van mening, oftewel komt tot inzicht. Hij heeft een uiterst moeizame verhouding met zijn vrouw, die hij als ondergeschikte behandelt. Bij zijn inauguratie is ze een van de bezoekers.
Hij leeft zonder tegenspraak, kritiek wordt niet gehoord, kritische vragen worden niet gesteld en zeker niet beantwoord. Er is ook een ideologische leegte. Er is geen visie behalve het behoud van de macht, van Rusland, maar vooral van Poetin zelf. Het gaat om de macht en de daarbij horende rijkdommen, nergens anders om.
Of zit er toch iets anders achter? D’Hamecourt schrijft over geheimzinnige krachten achter Poetin, een kliek van onzichtbare heersers die eigenlijk aan de touwtjes trekken. Soms stelt hij voor als een hypothese, soms als een vaststaand feit. Het wordt niet duidelijk of het gaat om een samenzweringstheorie of een echt bestaande samenzwering. Een combinatie van de twee is natuurlijk ook mogelijk.
Wel wordt duidelijk dat Poetin in het begin van zijn carrière is geholpen door oligarch Berezovski en uiteraard door de zwalkende leider Boris Jeltsin. Die maakte hem waarnemend president waarna de weg naar de hoogste positie open lag. Beiden worden door Poetin aan de kant geschoven en politiek uitgeschakeld.
Er blijft een grote vraag over: waarom steunen de Russen hem? Er is een begin van een antwoord. Hij wordt gezien als de ideale man, die niet drinkt en aan sport doet. Dat imago heeft Poetin natuurlijk uitgebuit tot in het absurde met zijn jachtpartijen, brand blussen vanuit een vliegtuig, motorrijden etc. De ideale man is vervolgens al snel de ideale leider. En wie biedt een alternatief? D’Hamecourt besteedt welwillend aandacht aan oppositiefiguren, maar echte leiders zitten er niet bij.
Het niets ontziende machtsapparaat kan natuurlijk kwetsbaar blijken voor een volksopstand, a la Egypte. Maar op dit moment zijn de voorbereidingen in volle gang voor een voortzetting van dit systeem tot 2024.
Dit boek bevestigt alle negatieve (voor-)oordelen over Poetin en is daardoor helaas niet verrassend, maar het blijft verbazingwekkend, ijzingwekkend wat er allemaal in dat land gebeurt.
Geen reacties