D-Day – Antony Beevor

juni 6, 2009

beevor_d-dayWe hebben de films gezien, de boeken gelezen, de games gespeeld. De onfortuinlijke parachutist die aan de kerktoren hangt, ‘flash’ en ‘thunder’ als wachtwoorden, de mannen die uit hun landingsschepen komen en neergemaaid worden door de wachtende Duitsers, maar zich toch een weg naar boven vechten met hun bangaloretorpedo’s kennen we.
De bestorming van de Normandische stranden door Amerikanen, Britten en Canadezen is een van de iconen van de moderne geschiedenis geworden. Wat is daar nog voor nieuws over te vertellen, en waarom is daar een boek van ruim vijfhonderd pagina’s voor nodig? Dat is de vraag die oprijst bij het boek D-day van Anthony Beevor.

Het is natuurlijk een goed verhaal en dat willen we keer op keer horen, al kennen we de uitkomst. Beevor weet ook minder bekende kanten naar voren te brengen. De invasie en de daaropvolgende militaire operaties waren minder een eenzijdig succesverhaal dan het algemene beeld is. De opmars van de geallieerden werd vreemd genoeg gekenmerkt door een aaneenschakeling van mislukkingen, gemiste kansen, dodelijke vergissingen en overbodige operaties. De Britse generaal sir Bernard Montgomery is de voornaamste zondebok en dat is dan weer niet verrassend. Al in de eerste pagina’s lezen we dat hij was ‘behept met een verbijsterende arrogantie die ongetwijfeld voortvloeide uit het een of andere minderwaardigheidscomplex.’ Montgomery was veel te voorzichtig, waardoor de stijd sterk vertraagd werd. Zo werd verzuimd de eerste dag de stad Caen en een belangrijk vliegveld in te nemen. Als relativering schrijft Beevor wel dat de Britten en Canadezen tegenover de sterkste Duitse macht stonden. De Duitsers boden zeer fel weerstand, terwijl ze materieel sterk in het nadeel waren. Op een gegeven moment hadden de Panzerdivisies nog maar enkele tientallen tanks. De leiding vanuit het achterland was rampzalig.

Eigenlijk waren de Duitse soldaten beter, en volgens Beevor kwam dat door ervaring, maar ook door de propaganda. De Britten gingen graag een kopje thee drinken, zodra de strijd het toeliet. Van burgersoldaten uit democratieën valt deze zelfopoffering niet te verwachten.
In de lucht waren de geallieerden oppermachtig. Daarvan waren ook Franse burgers veelvuldig het slachtoffer. 35.000 van hen kwamen om in bombardementen voor en tijdens de invasie. De strategie om steden plat te gooien om de Duitse aanvoerlinies te blokkeren was meedogenloos.

Bordeel

Er werd hard gevochten, volgens Beevor net zo hard als aan het oostfront. Dat zal kloppen voor de felheid van de strijd. De verliezen per divisie per maand waren hoger in het westen. Maar aan het oostfront vochten wel veel meer divisies gedurende een veel langere tijd.
De bevrijding door de Amerikanen en Britten herinneren we ons vooral als een zeer vreugdevolle gebeurtenis, met juichende mensen in de straten. Zo was het niet altijd. De verhouding tussen vooral de Amerikanen en de Fransen was complex. De Amerikanen hadden moeite om onderscheid te maken tussen de bezetter en de inwoners van het bezette land. Er deden tal van verhalen de ronde dat Franse, vrouwelijke scherpschutters het op de geallieerden gemunt hadden.

De talrijke verhalen over de willekeurige executie van krijgsgevangenen door de geallieerden passen ook al niet in het rooskleurige plaatje. Dat er op de avond van D-day al een bordeel werd opgezet op het net bevrijdde strand is ook niet iets dat een prominente plek in de herinneringstoespraken krijgt.

Mozaïek

Beevor combineert in dit boek, net als het in het opnieuw uitgebrachte Stalingrad en Berlijn verschillende benaderingen van militaire geschiedenis. Hij schetst, als in een mozaïek, met tienduizend kleine blokjes de ervaringen van de individuele soldaten. Daarbij komen de Britten en de Amerikanen wel veel vaker aan het woord dan de Duitsers. Hij geeft ook het verloop van de strijd weer, soms op een te sterk gedetailleerd niveau. En hij trekt langere lijnen, waarbij hij meer de sociale kant aan bod laat komen.
Al met al is het een geslaagde combinatie.

 


(Visited 851 times, 1 visits today)
Samenvatting
Review Date
Boektitel
D-Day - Antony Beevor
Waardering
41star1star1star1stargray

2 reacties

  • van Dooren januari 30, 2010op6:59 pm

    Geweldig boek. wellicht heeft de rescencent gelijk in zijn commentaar over de soms (te) sterke gedetailleerdheid, maar de frisse sprongen tussen uitvoerings, tactische en strategische niveaus en overweldigende feitenverzameling, maakt het voor een liefhebber, een ademloos boek.

  • V maart 30, 2021op2:01 pm

    wie is de hoofdpersoon kan ik nergens vinden AUB help.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.