Het boek De naakte aap van Desmond Morris verscheen voor het eerst in 1967. Vijftig jaar later werd het heruitgegeven met een nieuwe titel: De kale aap. Inhoudelijk is de tekst hetzelfde,  alleen wordt deze versie door twee beroemde Nederlandse biologen in- en uitgeleid, namelijk door Midas Dekkers en Frans de Waal.

 In zijn boek wil Morris aantonen dat mensen ook dieren zijn. Hij beschrijft mensen als een soort primaten. Hij gebruikt daarvoor kennis uit de paleontologie, de ethologie maar ook vooral zijn eigen waarnemingen. Het boek gaat dus over gedragingen van al dan niet menselijke dieren, zoals eten, onderzoeken, het grootbrengen van kinderen, vechten, verzorging en het belangrijkste – in ieder geval het langste hoofdstuk –  seks. Morris probeert menselijk gedrag te verklaren vanuit de biologie. Dat was vijftig jaar geleden zeker op deze populariserende manier nogal vernieuwend, zelfs schokkend. Nu zijn we wel wat meer gewend. Het onderzoek naar de invloed van genetische factoren op van alles en nog wat is volop gaande. 

Homoseksualiteit

De mens is volgens Morris een primaat die uit de bossen vertrok toen het daar niet meer zo makkelijk was om te overleven. De bossen werden kleiner en een primaat koos het veld en ging in plaats van zich te voeden met vruchten en voor de hand liggende dierlijke eiwitten de jacht ontwikkelen. De mens werd een jagende,  verticale,  wapenhanterende, territoriale slimme kale aap.  Het beest ontwikkelde bepaalde eigenschappen waardoor deze aap lang jong bleef of in ieder geval leergierig.

Wie de nadruk legt op biologische verschillen komt  redelijk snel uit op een tamelijk traditionele rolverdeling tussen mannen die jagen en vrouwen die thuis blijven om voor de kinderen te zorgen. Nog een stapje verder gaat zijn interpretatie van homoseksualiteit, die volgens hem een kwestie van inprenting is eigenlijk een soort verkeerde opvoeding. Hier zie je toch dat het boek op punten achterhaald is.

Maar De kale aap is ook een vermakelijk boek waarin allerlei gewoontes worden herleid naar een biologische oorsprong. Het babbeltje over het weer is de menselijke equivalent van het vlooien van behaarde primaten met veel. Dat we twee of drie keer per dag een grote maaltijd eten is een overblijfsel van ons jachtgedrag. Werken is jagen. 

Of al deze bewegingen tegenwoordig nog overtuigen is een tweede. Maar het is  een boeiend document om af en toe raadplegen.