Dit blijft een erg goed boek, gebaseerd op het simpele gegeven van de problemen van het overleven in een volstrekt vreemde wereld.

Het is een literaire weergave van de westerse of Britse veroveringszucht die gedreven wordt door opstandigheid, nieuwsgierigheid en hebzucht en een ongelooflijk groot zelfvertrouwen. Crusoe weet dat hij kan overleven in welke omstandigheden dan ook. Hij maakt er letterlijk het beste van. Hij wil op een gegeven moment eigenlijk niet meer weg van zijn eiland. Maar dat is pas nadat Friday zijn man is geworden.

Interessant is om te zien hoe Defoe met het geloof omgaat. Crusoe wordt religieus, maar deels op een bijna bijgelovige manier. Iedere keer dat hij de bijbel openslaat ziet hij een citaat dat op hem betrekking lijkt te hebben. Hij komt door zelfstudie, niet via de kerk, tot het geloof. Maar als hij Friday heeft bekeerd, stelt die de lastige vraag namelijk waarom God de duivel niet allang heeft gedood. Crusoe komt er niet uit.

Interessant en actueel is ook de worsteling die Crusoe heeft met de vraag of hij moet ingrijpen als de kannibalen weer op zijn eiland komen. Heeft hij het recht om zijn normen op te leggen, met geweld? Hij besluit uiteindelijk van niet, want ieder volk heeft zijn cultuur. Hij voelt zich niet aangewezen om de beschaving te brengen, tenzij de omstandigheden hem ertoe brengen, wat het geval is als Friday ontsnapt en Crusoe hem helpt te ontkomen aan zijn belagers. Een andere reden om in te grijpen is als hij iemand van zijn eigen ras bedreigd ziet. Ingrijpen heeft dus nauwelijks een ethische kant, maar is vooral ingegeven door eigen belang.

Waardering –

Daniel Defoe – Robinson Crusoe