De Hofstadgroep is sinds kort ook volgens de Europese Unie een terroristische organisatie. De leden mogen geen bankrekening hebben, waardoor ze vrijwel geen normaal bestaan kunnen leiden, wat wel het geval was. Ze gingen naar school, hadden een baan of een uitkering. Twee van hen namen zelfs hun intrek in een door de AIVD geprepareerd appartement. Het is een van de paradoxen van de Hofstadgroep, die amateurisme met terrorisme weet te combineren.

Een andere opvallende kant van de groep is de prominente rol van vrouwen in een organisatie die een ideologie aanhangt die uitgaat van de ondergeschikte positie van de vrouw. Leden van de Hofstadgroep gingen zelfs in hongerstaking omdat vrouwen op hun afdeling in de gevangenis in Vught zaten.

Volkskrant-journalisten Janny Groen en Annieke Kranenberg hebben uitvoerig over de vrouwen van de Hofstadgroep bericht, eerst in hun krant en nu in Strijdsters van Allah. Daaruit komen deze moslima's allerminst als onderdanige schepsels naar voren. Het zijn schijnbaar zelfbewuste en gedreven vrouwen, maar ook dolende zielen, die in een rigide ideologie houvast zoeken, waar ze soms gemakkelijk afscheid van nemen.

Groen en Kranenberg trokken lang op met moslima's en beschikken zo over zeer goede bronnen. Maar de keerzijde daarvan lijkt een overmaat aan sympathie te zijn, die af en toe bijna in bewondering omslaat. De veroordeelde Soumaya S. heeft volgens hen wel iets weg van Ayaan Hirsi Ali, die in haar jeugd ook radicale islamitische ideeen aanhing.Volgens Groen en Kranenberg werkt de repressieve aanpak radicalisering in de hand, maar de bewijsvoering voor dit soort stellingen is vaak te anekdotisch. Iets meer afstand had dit boek beter kunnen maken.

Vragen op het gebied van seksualiteit zijn voor de vrouwen uit het Hofstadnetwerk heel belangrijk. Er worden voortdurend 'islamitische huwelijken' gesloten, die niet meer zijn dan een vernisje voor een relatie en geen voorbereiding voor een aanslag, zoals de AIVD lang dacht. Zo bestaat de Hofstadgroep voor een deel uit pubers met een identiteitscrisis. Maar ook identiteitscrisis en terrorisme sluiten elkaar niet uit.

Mogelijk onbedoeld zet ook verslaggever Emerson Vermaat de lezer aan het denken over de betekenis van de Hofstadgroep. Zijn boek, "Nederlandse Jihad. Het proces tegen de Hofstadgroep", als het die naam mag hebben, is een bijna letterlijk verslag van het proces tegen de Hofstadgroep. De schrijver heeft er slechts wat korte commentaren aan toegevoegd. En verhoren van getuigen en verdachten die niets willen zeggen, bieden geen boeiend leesvoer. De vragen gaan opvallend vaak over wat de verdachten hebben gelezen of besproken, veel minder over wat ze hebben gedaan.

Lezing van de vonnissen roept twijfels op over de wijsheid ervan. Veel meelopers werden veroordeeld vanwege opruiing door het verspreiden van teksten. De kritiek van de advocaten, maar ook van Hirsi Ali, was dat hier ideeen worden bestreden. Het verspreiden van de ideeen van terroristen is zelf een terroristische daad. Hoe zat dat vroeger met de geschriften van de RAF, die in elke linkse boekhandel verkrijgbaar waren?

Het boek "Het slapende leger" is, zoals de ondertitel stelt, inderdaad een zoektocht. De schrijfsters laten geen detail van hun ijver onvermeld. Ze bezoeken moskeeen door het hele land, struinen het internet af, reizen naar Marokko en vermommen zichzelf drie keer als orthodoxe bekeerlingen. De inspanning levert niet altijd resultaat op.

Uiteindelijk vinden ze de jihadsympathisanten vrij simpel. Ze vermommen zich als moslima's, met hoofddoek, en spreken 'geloofsgenoten' aan in de Haagse Schilderswijk. Eigenlijk horen ze steeds hetzelfde verhaal. Moslims voelen zich buitengesloten, ze vinden dat Nederland is veranderd na de aanslagen van 11 september en de uitspraak van vicepremier Gerrit Zalm na de moord op Theo van Gogh dat Nederland in oorlog is met de fundamentalistische islam. Ze klagen over discriminatie bij het krijgen van banen.

In meerdere of mindere mate sympathiseren ze met de gewelddadige jihad in binnen- of buitenland. Populair is de gedachte dat de moslims over enige tijd de meerderheid zullen vormen en dan op democratische wijze het land zullen overnemen. Vertederend is de heimwee naar vroeger. "Zo wordt het toch nooit gezellig in Nederland," zegt een moslima. En dan haar wens: "Dit zal een land worden waar iedereen van droomt. Een westers land met de sharia." Het is tegelijk angst- en lachwekkend.

Sanne Groot Koerkamp en Marije Veerman: Het slapende leger. Een zoektocht naar jonge jihad-sympathisanten in Nederland

Janny Groen en Annieke Kranenberg: Strijdsters van Allah. Radicale moslima's en het Hofstadnetwerk

Emerson Vermaat: Nederlandse Jihad. Het proces tegen de  Hofstadgroep 

Deze bespreking verscheen eerder in het Parool van 4 januari 2007