Boekenstrijd

Toen de torens van het World Trade Center in vuur en vlam stonden nadat er vliegtuigen ingevlogen waren, liepen mensen geduldig de trappen af. Ze bleven fatsoenlijk. Ze duwden elkaar niet uit de weg en hielpen elkaar zelfs. Dat is voor Rutger Bregman een van de vele bewijzen dat mensen deugen, dat ze vriendelijk met elkaar omgaan, zelfs in noodsituaties. Maar wacht eens even. Waarom was het zo druk op de brandtrappen van die gebouwen? Omdat dit de locatie was van een van de grootste en dodelijkste aanslagen van de afgelopen eeuwen. Dus wat bewijst ‘11 september’? De goedheid van de mens of zijn kwaadaardigheid? Of zijn dubbelslachtige karakter, zijn januskop? Die dubbelzinnigheid komt vaker naar voren in het boek van Rutger Bregman over de deugdzaamheid van de mens. Juist in situaties waarin mensen elkaar naar het leven staan, komt de deugdzaamheid op, lijkt het. Maar Bregman kijkt vaak maar een kant op. Homo Puppy Het is verleidelijk een beetje de spot te drijven met het boek van Rutger Bregman. Het toontje met frases als ‘En toen, nog maar kort geleden, leek het ineens te lukken’ en ‘zo ziet een echte democratie er uit’ zet daartoe aan. En ook de…

Korte inhoud: Het Midden-Oosten leek een zijtoneel te worden in de Eerste Wereldoorlog, maar uiteindelijk waren de gevolgen van de betrokkenheid in dat conflict groot. Na het uiteenvallen van het Ottomaanse rijk werd er nooit een stabiele positie bereikt. In de jaren 1914-1922 werd hiervoor de basis gelegd, met de Sykes-Picot, de Balfour-verklaring en een reeks andere overeenkomsten. Stelling van het boek: Pogingen van het Westen om het Midden-Oosten te hervormen zijn futiel. Stijl: Historisch, gedetailleerd, een beetje traditionele diplomatieke geschiedschrijving. Geschikt voor: Essentieel voor Iedereen die een poging wil wagen het Midden-Oosten een beetje te begrijpen.

Een elegante, poëtische novelle over tweelingzussen die een beschermd leven leiden. Als ze in de Eerste Wereldoorlog als vrijwilligsters naar Frankrijk gaan – om de frontsoldaten bij te staan – komt hun onderlinge band onder druk te staan.

Tijdens een bezoek aan de slagvelden en begraafplaatsen van de Eerste Wereldoorlog rond Ieper en aan de Somme kocht ik dit boek. Het biedt een goede, beknopte inleiding in de oorlog. Chronologisch wordt het verloop van de strijd in grote lijnen weergegeven. Maar de nadruk ligt op de persoonlijke beleving van de oorlog door de frontsoldaten. Het leven in de loopgraven, de discipline, de muiterijen en de ontspanning achter het front worden fraai beschreven. Maar ook waarom er maar zo weinig krijgsgevangenen werden gemaakt. De titel is wat misleidend, want er zijn geen ooggetuigenverslagen in het boek opgenomen. De ooggetuigen waren de camera’s, waarmee de fraaie en gruwelijke foto’s zijn gemaakt waar dit boek vol mee staat. De ellende, de modder, de uitzichtloosheid en wreedheid komen allemaal tot uiting.

Frankrijk, 1914. De jonge ingenieur Adrien wordt gemobiliseerd, en verlaat zijn dorp in de Dordogne. Aan de oever van de Maas, op zijn eerste dag met de genie, explodeert een granaat in zijn gezicht. "Het voelt alsof een bijl vlak onder mijn neus naar binnen slaat. Dan gaat het licht uit."

Modder, vuur, sigaretten, beenwindsels, shrapnelgranaten, prikkeldraad, duisternis, ingewanden, blindheid, dat zijn de ingrediënten van de typische Eerste Wereldoorlog-herinnering. Een dolgedraaide vernietigingsmachine die mensenlevens vermaalt alsof het papiersnippers zijn, maar toch steeds weer van nieuwe brandstof wordt voorzien.

De loopgravenoorlog door Duitse ogen. Een vier jaar lang durende roes, onderbroken door 14 treffers, die 20 littekens opleveren. Luitenant Ernst Jünger gaat na iedere verwonding steeds terug naar het front, zonder te dralen, zonder zijn verlof meer dan een enkel woord waardig te gunnen. Hij constateert tevreden dat ook in het laatste jaar van de oorlog geen van de soldaten bij het bevel voor een nieuwe aanval aast op het achterblijven bij de keuken. Iedereen wil nog vechten.Hongerig, gretig naar oorlog is Jünger.

Heruitgave van een bekend werk uit 1971 over de eerste dag van de Britse aanval op de Duitse stellingen bij de Somme, 1 juli 1916. Die dag werden 60.000 Britten het slachtoffer.

Het tweede deel van de memoires van de oorlogsdichter Siegfried Sassoon, dat direct aansluit op het eerste deel. Hij is aan de ene kant een zeer geschikte soldaat en officier. Hij is strijdlustig, competitief, en soms zelfs overmoedig. Met slechts een klein groepje soldaten verovert hij een loopgraaf, die later weer verloren gaat. Hij heeft een sterk gevoel voor de kamaraderie van de oorlog.

Het eerste deel van de memoires van de Britse dichter Siegfried Sassoon beslaat zijn jeugd tot en met de eerste tijd in Frankrijk als officier van de Royal Welsh Fussiliers. Bijna vanzelfsprekend is het een boek vol melancholie en nostalgie, die ook helemaal niet benadrukt hoeft te worden. Siegfried Sassoon, die zichzelf in zijn memoires Sherston noemt, is een wees die leeft van een redelijk luxe uitkering van zijn erfenis. Hij woont bij zijn tante Evelyn. Studeren vindt hij, ondanks de wijze raad van de advocaat die zijn erfenis beheert, niet nodig. Hij gaat liever jagen en als dat niet kan cricketspelen. In het jagen en paardrijden is hij aanvankelijk helemaal niet goed. Maar hij wordt gaandeweg beter (wat wil je als niets anders te doen hebt?). Hij wint de steeple-chase en groeit op van een verlegen jongen tot een gezien persoon in de betere kringen. Vrouwen komen in zijn leven, naast zijn tante en haar huishoudster,  niet voor, als we op deze herinneringen mogen afgaan. Wel zit het boek vol min of meer onderhuidse verwijzingen naar homoseksualiteit. Sassoon gaat logeren bij zijn vrienden en ook in het leger onderhoudt hij intensieve vriendschappen. Maar hier is het thema van het…