Boekenstrijd

Hermien en Zus ontkwamen aan het slachthuis. De twee koeien waren ontsnapt tijdens het transport naar het abattoir. Zus werd snel gevangen, maar Hermien verschool zich in de bossen en werd een nationale bekendheid. Met geld dat de Partij voor de Dieren had opgehaald konden Hermien en Zus naar een rusthuis voor koeien. Het voorval kwam te laat voor het boekje De Soldaat was een dolfijn van Eva Meijer, maar zij had het ongetwijfeld geduid als een daad van verzet van de koeien tegen hun aanstaande slacht en daarmee als een politieke daad. Want niet alleen menselijke dieren kunnen politiek bedrijven, andere dieren kunnen en doen dat ook. Meijer heeft er genoeg voorbeelden van, van orang-oetans die elkaar helpen te ontsnappen uit dierentuinen, orka’s die hun bewakers en trainers doden en kamelen die geen zin hebben om te sloven voor het Amerikaanse leger. In dit boeiende en helder geschreven essay springt Eva Meijer op de bres voor het politieke dier. Dieren moeten niet alleen rechten hebben, maar ook een stem krijgen in beslissingen die hen aangaan, is haar stelling. Dat is een radicale positie, die de huidige verhoudingen op zijn kop zet. Animal Farm Een tijdje geleden herlas ik Animal…

  Gesprekken tussen gelovigen en ongelovigen leiden vaak nergens toe, hooguit kunnen ze tonen hoe ver hun werelden uit elkaar liggen. De discussie tussen de uitgesproken atheïst Sam Harris en de liberale moslim Maajid Nawaz, weergegeven in een door Harvard University Press uitgegeven boekje van 132 pagina’s, is daar een uitzondering op. De Amerikaan Harris is een felle criticus van religie in het algemeen en dus ook van de islam. Nawaz is een Brit van Pakistaanse afkomst. Hij was aanhanger van de islamistische beweging Hizb ut Tahrir en belandde vanwege zijn opvattingen in een Egyptische cel.  (Zijn levensverhaal is te lezen in het indrukwekkende Radical).  Na zijn vrijlating en terugkeer naar Groot-Brittannië heeft hij een radicale ommezwaai gemaakt. Hij werd mede-oprichter van de anti-extremistische denktank Quilliam Foundation, was (verliezend) kandidaat voor de Liberaal-Democraten in de laatste parlementsverkiezingen en heeft een aanzienlijke invloed gehad op het anti-extremismebeleid van de Britse premier David Cameron. Nawaz is een bekende deelnemer aan Engelstalige debatten over de islam, terrorisme en radicalisering. In 2010 ging hij met Ayaan Hirsi Ali de strijd aan over de stelling of islam een religie van oorlog of van vrede was. Nawaz verdedigde dat laatste. Harris betwijfelde of hij wel eerlijk was,…

“Wat is voor jullie de essentie van het idee van Europa?,” vroeg oud-VVD-Kamerlid Arend-Jan Boekestijn een paar jaar geleden op Twitter. “De twijfel,” antwoordde ik. Het vermogen overal een vraagteken achter te plaatsen, kenmerkt Europa nu. Zekerheden zijn er amper, vragen des te meer. In zijn boek Het seculiere experiment beschouwt Hans Boutellier twijfel, diepe twijfel zelfs, als het wezenskenmerk van de westerse samenleving. We kunnen overal aan twijfelen sinds God uit het openbare leven is verdwenen en als centrale, zingevende figuur heeft afgedaan. De absolute claim op de waarheid is bijna lachwekkend geworden, als die tenminste geen bedreigende vormen aanneemt. We leven in het seculiere tijdperk: een unieke situatie waarin religie geen grote rol heeft. (De Sovjet-Unie, waar religie van staatswege was gemarginaliseerd, blijft buiten beschouwing. Terecht misschien, want God is allang terug in Moskou.) De vader van Boutellier waarschuwde er tegen: zonder God zou het een zooitje worden. Zonder de normerende en samenbindende kracht van religie zou iedereen doen wat hem of haar het best uitkwam en zou de chaos uitbreken. Maar zonder God werd het geen zooitje, zoals Boutellier heeft uitgezocht (en we iedere dag kunnen ervaren). Criminaliteitscijfers daalden, na een aanvankelijke stijging. Dat ging wel gepaard met…

Korte inhoud: In de nabije toekomst breekt de Derde Wereldoorlog uit, een strijd tussen de bondgenoten China en Rusland tegen de Verenigde Staten. Het gevecht wordt in de ruimte, in de lucht en op zee uitgevochten. Een snel geschreven roman die ook al speelt die in de toekomst op grote delen zeer realitisch is. Stelling van het boek: Een Derde Wereldoorlog is mogelijk. Stijl: Thriller. Geschikt voor: Studenten van internationale betrekkingen, science fiction liefhebbers, toekomstdenkers. Bijna geen enkele roman heeft voetnoten. Ghost fleet, een roman over een oorlog tussen Amerika, China en Rusland die in de nabije toekomst wordt uitgevochten, heeft er vierhonderd, die verwijzen naar websites over actuele en toekomstige ontwikkelingen op het gebied van militaire en andere zaken. Ook in de tekst zelf is er ruimschoots aandacht voor wat bestaande en nog te ontwikkelen wapensystemen kunnen.  Dit boek is dan ook geschreven door twee experts op het gebied van de toekomst van oorlogvoering. Ze schreven non-fictie, maar daarmee bereikten ze slechts een beperkt publiek, zo was hun ervaring. Met een spannend verhaal hopen ze nu zelfs hoge militairen makkelijker te bereiken. Gezien de aandacht die dit boek in Amerikaanse media krijgt, lukt dat aardig. Het boek bevat voor…

Korte inhoud: Een Nederlandse wetenschapper doet in het Midden-Oosten en Indonesië onderzoek naar de uitbuiting van dienstmeisjes. Dit is de chick-lit versie van het proefschrift van Antoinette Vlieger. Het gaat vooral over seks en die lastige zoektocht naar ‘de ware’, de man die niet bedriegt. We komen zeker zoveel over Antoinette te weten als over de dienstmeisjes. Stelling van het boek: Dienstmeisjes in het Midden-Oosten hebben het zwaar, maar de mogelijkheden van buitenstaanders om daar verandering in te brengen zijn beperkt. Stijl: Chick lit, met een beetje sociale wetenschappen. Geschikt voor: liefhebbers van pulp non-fiction, het Midden-Oosten en dienstmeisjes.

Korte inhoud: Een familiegeschiedenis uit Syrië, door de ogen van een opgroeiende vrouw. Het speelt in de tijd van de opstand van de Moslimbroederschap tegen Hafez al-Assad, de vader van de huidige heerser. Het meisje groeit op in een huishouden met drie tantes, en een blinde bediende, in Aleppo. Mannelijke familieleden sluiten zich aan bij de Moslimbroeders, zij zelf ook. Zeer levendig en beeldend beschrijft Khalifa de strijd, zowel fysiek, als die in het hoofd van het meisje. Ze komt in de gevangenis terecht, maar weet te overleven. Dit boek speelt in het verleden, maar heeft een sterke actualiteitswaarde. Het boek werd in Syrië verboden. Stelling van het boek: Onverzoenlijkheid is het gevolg van fundamentalisme en dictatuur. Stijl: Literair, beeldend, kleurrijk, traag. Waardering: Geschikt voor: het schetsen van een achtergrond van wat er nu in Syrië gebeurt.    

Korte inhoud: Een geschiedenis van het grote schisma in de islam tussen soennieten en sjiieten, een verdeeldheid die ontstond kort na de dood van de profeet Mohammed en die tot op de dag van vandaag zijn bloedig effect heeft. In dit boek, dat vooral gaat over de gebeurtenissen in de zevende eeuw van de christelijke jaartelling wordt ook af en toe het heden en recente verleden besproken. Dit is een bloedstollend verhaal over verraad, geloof, strijd, loyaliteit en familiebetrekkingen. Stelling:  Zonder kennis van de breuk tussen soennieten en sjiieten is het huiidige Midden-Oosten niet te begrijpen. Stijl: Historisch, verhalend, meeslepend. Meer een thriller dan een academisch werk. Waardering: Geschikt voor: Iedereen die het Midden-Oosten wil volgen.

Korte inhoud: ‘Een actuele kijk achter de schermen van het Vaticaan’, aldus de sticker op het omslag. En dat klopt. Dit is een beschrijving van het Vaticaan van de afgelopen jaren door een zeer ervaren Amerikaanse journalist. John Thavis werkte dertig jaar als correspondent in het Vaticaan. In dit boek heeft hij een aantal belangrijke affaires van de afgelopen jaren beschreven. Ook geeft hij een behoorlijk kritisch portet van paus Benedictus XVI. Stellling van het boek: There is something rotten in the state of the Vatican. Stijl: Journalistiek, doorspekt met persoonlijke ervaringen. Lekker om te lezen. Waardering: Geschikt voor: Iedereen die wil weten wat er achter de schermen van het Vaticaan gebeurt.

Inhoud: Roman over de oorlog in Irak, vanuit het oogpunt van een Amerikaanse militair. Stelling: Oorlog is ontmenselijking. Stijl: confronterend, hard, menselijk. Geschikt voor: iedereen met interesse in oorlog, Irak, Verenigde Staten, oorlogsliteratuur. Waardering:

Korte inhoud: De niet geautoriseerde autobiografie van WikiLeaks-oprichter Julian Assange, een overzicht van zijn leven tot de publicatie van de Amerikaanse diplomatieke documenten. Maar omdat Assange er afstand van heeft genomen, is dit een merkwaardig product geworden. Stelling van het boek: Assange heeft misschien wat lastige karaktertrekken, maar hij is een strijder voor rechtvaardigheid. Stijl: literair-journalistiek Geschikt voor: Mensen die niet genoeg kunnen krijgen van WikiLeaks & Assange.