No Time, Naomi Klein
Algemeen , Klimaatverandering , Politiek , Toekomst / november 8, 2015

Intense hittegolven, hongersnoden, extreme droogte, verwoestende orkanen, bosbranden, uitsterven van soorten en mondiaal om zich heen grijpende epidemieën staan ons te wachten. Maar er lonkt een alternatief: een kleinschalige, milieuvriendelijke, sociale, op de kringloop van het leven gerichte, democratische aarde. Er is geen tussenweg tussen de apocalyps (te dateren in 2100) en de utopie in het boek van Naomi Klein over de klimaatcrisis. Er is ook geen tijd om die keuze uit te stellen. Het uur U heeft geslagen. De klimaatcrisis is ‘een klop op de deur van de beschaving’. Er is geen tijd meer, No Time.  Klimaatverandering gaat in de ogen van Klein over veel meer dan de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen. Over de technische kanten van de klimaatverandering schrijft ze relatief weinig. Ze gaat een ideologische en filosofische strijd aan. Het ging mis met de gelijktijdige opkomst van de vrije markt- en de brandstoffeneconomie in de achttiende eeuw. Aanvankelijk traag, maar met een razende versnelling na de Koude Oorlog, worden kolen, olie en gas verstookt. In het ‘gedereguleerde kapitalisme’ hebben bedrijven de vrije hand gekregen, overheden hebben het vermogen om nee te zeggen verloren. Belangrijker nog is dat de mens, vooral de westerse mens, afstand moet…

De ziekte van Europa, Guy Verhofstadt
Europa , Na 1945 , Politiek / november 2, 2015

Ooit werd het Ottomaanse rijk de zieke man van Europa genoemd. Nu is Europa de zieke vrouw van de wereld, achterblijvend op tal van gebieden. De diagnose wordt in dit boek gesteld door Guy Verhofstadt. De hyperenergieke leider van de liberalen in het Europees Parlement, gaat er hard in. De Europese Unie faalt op alle fronten: economisch, politiek en moreel. De politieke leiders van de EU zijn vergeten wat het doel was van het doel van de oprichters. In de eurocrisis schoven ze vooral de problemen voor zich uit. Een echte interne markt is er niet, ten nadele van werknemers en bedrijven. Op de komst van vluchtelingen is geen adequaat antwoord waardoor de EU de ‘doodgraver’ is geworden op de Middellandse Zee. In de internationale politiek is de EU een dwerg, die niet de militaire of politieke slagkracht heeft om crises aan de randen adequaat tegemoet te treden. De EU slaagt er zelfs niet in een semi-autocratische heerser als Victor Orbán bij de les te houden. Wat is de remedie? Patiënt Europa moet volgens Verhofstadt behandeld worden met een krachtig federaal medicijn. Hij stoft een vergeten grondwetsvoorstel uit 1952 af, waarin werd voorgesteld een Europese regering, parlement en leger te vormen….

De singulariteit is nabij – Ray Kurzweil
Toekomst / oktober 21, 2015

De machine wordt mens. De mens wordt God. Het universum wordt een computer, die mens wordt, die God wordt. Dat is een ultrakorte samenvatting van het boek De singulariteit is nabij van de bekende futuroloog Ray Kurzweil. Te kort door de bocht om alle nuances recht te doen, maar het boek van Kurzweil, een classic die nog steeds relevant is, bevat een ver gaande en radicaal doorgedachte visie op de toekomst, die zich hooguit door de grenzen van het universum laat inperken. Kurzweil gaat er vanuit dat mensen en computers zullen samensmelten. Dat gebeurt op diverse manieren. Ten eerste dringt de computer het menselijk lichaam binnen, in de vorm van steeds kleinere machines. Uiteindelijk zullen we onze gezondheid en algehele toestand beïnvloeden door miljoenen, miljarden nanobots in onze bloedbanen en hersenen. Aan de andere kant zullen we computers bouwen die op het menselijk brein lijken. Eerst zal de computer de rekenkracht en andere capaciteiten van het brein evenaren, maar snel daarna zal het die verre overtreffen.  Deze algemene kunstmatige superintelligentie duidt hij aan met de term singulariteit.  Uiteindelijk komt er een samensmelting van mens en computer. Rekenkracht Dat kan bedreigend klinken, maar dat is het voor techno-optimist Kurzweil allerminst. Door…

Wie is Charlie? Emmanuel Todd
Europa , Islam , Politiek / oktober 9, 2015

Nog maar kort geleden waren er massale demonstraties na de schietpartij in het redactielokaal van Charlie Hebdo en de aanval op de joodse supermarkt in Parijs. In Frankrijk gingen miljoenen de straat op. In Amsterdam liepen duizenden mensen van Maison Descartes  naar de Dam, sommigen met een geplastificeerde voorpagina van het Parool met de leus ‘Wij zijn Charlie’ in hun hand. Premier Rutte en burgemeester Van der Laan spraken op de Dam de menigte toe. Maar demonstreren met de macht, is dat niet vreemd? Tegen wie was de demonstratie gericht? Zouden de jihadisten ervan onder de indruk zijn en zich een volgende keer bedenken? En wat waren de motieven van al die mensen die meeliepen? Voor mij was de demonstratie vooral een blijk van medeleven met de collega’s van Charlie Hebdo, al kende ik ze niet en maakten ze een heel ander blad dan het Parool. Toch had het iets onwerkelijks, deze manifestatie.    De Franse intellectueel Emmanuel Todd heeft, na een pauze van een paar maanden, zijn oordeel geveld over de manier waarop zijn land is omgegaan met de aanslagen. Frankrijk beleefde een aanval van hysterie, schrijft hij in de eerste zin van zijn inleiding. De tweehonderd pagina’s die daarop volgen zijn…

‘Rovers, christenhonden, vrouwenschenners’ Amin Maalouf
Europa , Geschiedenis , Islam , Middeleeuwen , Midden-Oosten / september 27, 2015

Korte inhoud: De kruistochten van 1096 tot 1291 beschreven door de ogen van Arabische kroniekschrijvers. De Franken worden gezien als onstuimige barbaren die handig gebruik maken van de verdeeldheid in moslimse kringen. Een boek vol geweld, bedrog, oorlog, intrigerende personen, een beetje culturele uitwisseling. Game of thrones, maar dan echt. Stelling van het boek: De kruistochten zijn nog steeds relevant. Stijl: Levendig, anekdotisch. Geschikt voor: Iedereen die de huidige situatie in het Midden-Oosten wil begrijpen. Wreedheden inclusief onthoofdingen, onbetrouwbare bondgenoten, moordaanslagen, religieus fanatisme, sektarisme, handel in slaven, strijd om heilige plaatsen en de betrokkenheid van strijders van heinde en verre. Dat lijkt een tamelijk adequate beschrijving van Het Midden-Oosten vandaag de dag. Maar deze opsomming van deze fenomenen komt rechtstreeks voort uit de beschrijving van de kruistochten tussen 1096 en 1291 door Arabische kroniekschrijvers en al tijden geleden verzameld en gebundeld door Amin Maalouf. De actualiteit van deze gebeurtenissen is verbijsterend. Jeruzalem De inval van de Franken en het succes van de Eerste Kruistocht is een grote deceptie voor de moslims. De Franken, die met een niets ontziende meedogenloosheid huishouden in veroverde steden, bezetten/bevrijden Jeruzalem in 1099. De verdeeldheid van de moslims speelt hen in de kaart. Doet dat niet denken…

Ghost fleet; A novel of the next World War, P.W. Singer en August Cole
Fictie , Toekomst , Uncategorized / september 27, 2015

Korte inhoud: In de nabije toekomst breekt de Derde Wereldoorlog uit, een strijd tussen de bondgenoten China en Rusland tegen de Verenigde Staten. Het gevecht wordt in de ruimte, in de lucht en op zee uitgevochten. Een snel geschreven roman die ook al speelt die in de toekomst op grote delen zeer realitisch is. Stelling van het boek: Een Derde Wereldoorlog is mogelijk. Stijl: Thriller. Geschikt voor: Studenten van internationale betrekkingen, science fiction liefhebbers, toekomstdenkers. Bijna geen enkele roman heeft voetnoten. Ghost fleet, een roman over een oorlog tussen Amerika, China en Rusland die in de nabije toekomst wordt uitgevochten, heeft er vierhonderd, die verwijzen naar websites over actuele en toekomstige ontwikkelingen op het gebied van militaire en andere zaken. Ook in de tekst zelf is er ruimschoots aandacht voor wat bestaande en nog te ontwikkelen wapensystemen kunnen.  Dit boek is dan ook geschreven door twee experts op het gebied van de toekomst van oorlogvoering. Ze schreven non-fictie, maar daarmee bereikten ze slechts een beperkt publiek, zo was hun ervaring. Met een spannend verhaal hopen ze nu zelfs hoge militairen makkelijker te bereiken. Gezien de aandacht die dit boek in Amerikaanse media krijgt, lukt dat aardig. Het boek bevat voor…

Onmogelijke vrede – Jonathan Holslag
Azië , Na 1945 / september 7, 2015

Korte inhoud: China wordt machtiger, en volgens de klassieke theorieën van de internationale betrekkingen veroorzaakt dat spanningen. Want andere landen kunnen zich bedreigd voelen en worden minder machtig. Hoe verhoudt de opmars van China zich tot de buren in Azië en wat zijn de kansen dat de potentiële en al voorkomende conflicten tot een serieuze confrontatie leiden? Stelling van het boek: Vrede in Azië is niet verzekerd. Stijl: Academisch. Voor wie: Serieuze studenten van de Chinese betrekkingen met de buitenwereld. De Belgische onderzoeker Jonathan Holslag werd bekend met zijn boek De Kracht van het Paradijs, het hier ook positief besproken werk over Europa. Een ander aandachtspunt van hem is China, waar dit korte boek aan gewijd is. En wederom zet hij zaken op scherp, zoals hij het zelf in zijn inleiding zegt. Want er is reden tot zorg. De oorspronkelijke versie van dit boek heet zelfs China’s coming war with Asia (wat ook wel een beetje vreemd is, aangezien China deel is van Azië). De opkomst van China is niet te verenigen met de belangen van de buren en van de Verenigde Staten. Ook al doen de leiders nog zo hun best om de groei van China te portretteren als iets…

De nachtwacht – Sarah Waters
Fictie / april 17, 2009

Londen, Tweede Wereldoorlog. Dat klinkt naar grappen over surrogaatkoffie, met het gedreun van inslaande bommen op de achtergrond. Maar in deze ambitieuze roman laat Sarah Waters de oorlogscliché's ver achter zich.

The Deep – Mary Swan
Fictie / april 17, 2009

Een elegante, poëtische novelle over tweelingzussen die een beschermd leven leiden. Als ze in de Eerste Wereldoorlog als vrijwilligsters naar Frankrijk gaan – om de frontsoldaten bij te staan – komt hun onderlinge band onder druk te staan.

The West and the Rest – Roger Scruton
Algemeen / mei 4, 2006

In dit boek vergelijkt filosoof Roger Scruton de politieke cultuur van het westen met die van de islamitische wereld. Maar hij neemt ook de manier waarop in het westen met politiek, cultuur en identiteit wordt omgegaan, onder de loep. Dat mondt uit in een conservatief, anti-kapitalistisch programma. Het westerse politieke systeem is gebaseerd op christendom en verlichting, beargumenteert Scruton. Het christendom heeft altijd erkend dat wereldse en geestelijke macht naast elkaar kunnen bestaan. Geef aan Caesar (de keizer) wat hem toekomt en aan God wat hem toekomt, kort gezegd. Daarnaast was de Romeins recht van grote invloed. De kerk leerde zichzelf beperking op te leggen door zich te beschouwen als een rechtspersoon naast andere. Scruton keert terug naar de gedachte van het sociaal contract, hoewel hij dit bij uitstek liberale uitgangspunt uiteindelijk verwerpt. Er zit een venijnige wending in op het moment dat John Rawls ter sprake komt omdat die naar de zin van Scruton niet genoeg rekening houdt met de religieuze behoeften van mensen. De politieke cultuur van het westen is daarnaast gebaseerd op wat Scruton een pre-politieke loyaliteit noemt, aan land, taal en natie. Die zorgt voor een binding naast die van religie. Want zonder een gemeenschap kan…